เครื่องราชอิสริยาภรณ์และตราประจำหน่วยงานอันเกี่ยวเนื่องกับพระเป็นเจ้าของฮินดู

[คุณ บาส]

โรงเรียนเฉลิมขวัญสตรี จังหวัดพิษณุโลกใช้ตราพระลักษมีสี่กรใช่ไหมคะคุณบาส
โรงเรียนนี้ใช้อักษรย่อ ฉ.ส.
สมัยดิฉันเรียนอยู่มัธยม อยากย้ายไปเรียนที่นี่มาก เพราะอักษรย่อ ฟังคล้าย   ฉันสวย

เป็น พระสุรัสวดี ครับ รูปอาจไม่ชัดครับ เลยทำให้มองผิดไป รู้สึกว่า รร.นี้จะมีเทวลัยของพระองค์ด้วยนะครับ

[อินทุศีตาลา]

ตราประจำกรมที่ดิน



รูปราชสีห์   :    เป็นเครื่องหมายกระทรวงมหาดไทย มีความหมายว่ากรมที่ดินเป็นหน่วยงานที่สังกัดอยู่ในกระทรวงมหาดไทย
รูปพิทยาธรดำเนิน   :
มือขวาถือพระขรรค์ มือซ้ายถือดอกบัว มีความหมายไปในทางจัดสรรที่ดิน

รูปมนุษย์มือซ้ายถือเส้นกระแส  : หันหน้าเข้าหากัน มีความหมายไปในทางจดทะเบียนสำหรับทำนิติกรรมสัญญา
หันหน้าเข้าหากัน มีความหมายไปในทางจดทะเบียนสำหรับทำนิติกรรมสัญญา

[อินทุศีตาลา]

อ้าว ขอบพระคุณคุณบาสค่ะ

เข้าใจผิดมาตั้งนาน แหม ข้อดีของกระทู้นี้นะคะ ทำให้ดิฉันเข้าใจอะไรแจ่มแจ้งขึ้น ไม่ใช่รูปคุณบาสไม่ชัดนะคะ ชัดเจนทีเดียว แต่เป็นเพราะดิฉันเข้าใจอย่างนั้นมาตั้งแต่เดิม ข้าน้อยสมควรตาย

ขอบพระคุณอีกครั้งค่ะ

[อินทุศีตาลา]

ตราของกรมโยธาธิการและผังเมืองค่ะ



เป็นภาพของพระตรีมุรติทั้งสามและพระคเณศค่ะ

[คุณ บาส]

ชอบตรากรมที่ดินครับ สวยดี ชอบตรงต้นไม้กับดอกบัวครับ(สงสัยผมคงบ้าต้นไม้)

[อินทุศีตาลา]

รู้สึกว่ากรมที่ดินเพิ่งผูกตรานี้ขึ้นใหม่นะคะ อันเก่าเป็นอันนี้ค่ะ

[คุณ บาส]

อันเก่านี้ไม่มีมีเลยไม่รู้ว่าอันไหนสวยกว่ากัน

[อินทุศีตาลา]

น่าจะหมายความว่า คนไทยเริ่มรักต้นไม้มากขึ้น นะคะ
555555

[อินทุศีตาลา]

พระอินทร์ทรงช้างเอราวัณค่ะ ต่างจากของกรุงเทพมหานครตรงที่ ของกรุงเทพ ช้างเอราวัณมีเศียรเดียว

[อินทุศีตาลา]

กระทรวงพาณิชย์ ตราเป็นรูปพระวิษณุกรรมค่ะ

[อักษรชนนี]

เห็นตราพระอินทร์ของสถาบันการพลศึกษาที่คุณสิรวีย์นำมาให้ชมแล้วก็นึกขึ้นได้ว่า มีอีกสถานที่หนึ่งที่ใช้ตราพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณเป็นสัญลักษณ์เหมือนกัน ที่นั่นคือ วัดเทวราชกุญชร ที่นำเทพองค์นี้เป็นตราสัญลักษณ์ประจำวัด

.

ตราสัญลักษณ์ประจำ
วัดเทวราชกุญชร

.

          วัดเทวราชกุญชร หากจะแปลเป็นไทยได้ใจความว่า ช้างพระอินทร์ (เทวราช แปลว่าเทวดาผู้เป็นใหญ่ เทวดาผู้พระราชา หมายถึงพระอินทร์ กุญชร แปลว่า ช้าง) โดยวัดเทวราชกุญชร นามเดิมว่า สมอแครง เป็นวัดเก่าแก่โบราณ มีมาก่อนสร้างกรุงรัตนโกสินทร์ โดยสมเด็จกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท วังหน้าในรัชกาลที่ ๑ ได้ทรงสถาปนาใหม่ ต่อมาเจ้าฟ้ากรมหลวงพิทักษ์มนตรี (ต้นสกุลมนตรีกุล) พระโอรสของสมเด็จเจ้าฟ้ากรมพระยาเทพสุดาวดี ทรงบูรณปฏิสังขรณ์ จากนั้นกรมพระพิทักษ์เทเวศร (ต้นสกุลกุญชร ณ อยุธยา) พระนามเดิมว่า พระองค์เจ้ากุญชร พระราชโอรสของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย ทรงบูรณปฏิสังขรณ์ ในสมัยรัชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระราชทานนามว่า วัดเทวราชกุญชร พระองค์ทรงนำคำว่า เทวราช มานำหน้าพระนามของพระองค์เจ้ากุญชร ต่อมาภายหลัง พระองค์เจ้าสิงหนาทราชดุรงคฤทธิ์ ได้บูรณปฏิสังขรณ์อีก
        ต่อแต่นั้นมาก็ไม่ปรากฏผู้บูรณปฏิสังขรณ์อีก คงเป็นหน้าที่ของเจ้าอาวาสบอกบุญเก็บเล็กผสมน้อยจุนที่นั่นค้ำที่นี่เรื่อยมา ท่านรูปใดมีบารมีมากก็ทำได้มาก รูปใดน้อยวาสนาบารมีก็ทำได้น้อย หากว่าท่านรูปใดไร้วาสนาบารมีมาครองวัดก็เท่ากับว่ามาช่วยทำลายหรือมาช่วยรื้อ เทวราชกุญชรซึ่งจะมีคติเหมือนช้างพระอินทร์  โดยช้างพระอินทร์เป็นช้างจำแลงของเทพบุตรนามว่าเอราวัณ  เอราวัณเทพบุตรจะกลายร่างเป็นช้างก็ต่อเมื่อพระอินทร์และเทพสหจร ประสงค์จะเสด็จออกจากเทพวิมานสู่เทพอุทยานเท่านั้น หมายความว่า จะปรากฏเป็นคชาชาติที่มีอานุภาพน่าอัศจรรย์ เพราะเดชแห่งบุญของท่านผู้มีบุญเท่านั้น มิเช่นนั้นแล้ว จะปรากฏแต่เพียงนาม ส่วนเอราวัณนั้นจะปรากฏเป็นเทพบุตรเหมือนเทพบุตรทั้งหลายในเทพนคร
        ช้างพระอินทร์ หรือ เทวราชกุญชร ที่ทรงพระราชทานให้เป็นนามวัดสมอแครงนั้นย่อมมีคติเช่นเดียวกัน   คือเมื่อใดผู้บำรุงรักษามีบุญญาธิการได้สร้างสมมาแต่ปุเรชาติ ย่อมสามารถและมีโอกาสได้พบได้เห็นวัดเทวราชกุญชรนี้สง่างาม ถ้าผู้มีบุญญาธิการน้อยย่อมตกอยู่ในสภาพตรงกันข้าม เหมือนช้างเอราวัณของพระอินทร์จะไม่กลายร่างเป็นช้าง ๓๓ กระพอง ให้เทพเจ้าเหล่าอื่นได้ทรงเป็นอันขาด เพราะเทพเจ้าเหล่าอื่นมีบุญญาธิการไม่คู่ควรกัน
        วัดเทวราชกุญชรนั้นจะสง่างามสมนามพระราชทานต้องอาศัยผู้มีบุญญาธิการ เปรียบเหมือนช้างเอราวัณเทพบุตรจะสง่างามก็ต่อเมื่อพระอินทร์และเทพสหจรทรงประทับเสด็จออกจากเทพวิมานสู่เทพอุทยาน หากวัดเทวราชกุญชรไร้ผู้มีบุญญาธิการก็จะเหมือนเอราวัณเทพบุตรที่พระอินทร์และเทพสหจรมิได้ทรงประทับนั่นเอง ช้างเอราวัณก็จะปรากฏเหมือนเทพบุตรทั้งหลายในเทพนคร

.

กรมศิลปากรเขียนแบบพระอินทร์ประทับบนช้างเอราวัณเป็นสัญลักษณ์วัดเทวราชกุญชร วรวิหาร เมื่อวันที่ ๓๑ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๔

[/COLOR][/FONT]

.

ที่มา : www.watdevaraj.com

[พิษประจิม]

ไม่รู้ใครจำได้บ้างนะครับ

เป็นรูปพระอินทร์เป่าแตรถือวัชระ(บางคนบอกคือพระมาตุลี สารถีพระอินทร์ ผมว่าไม่ใช่)

[กาลิทัส]

จริงๆ ตราศูนย์การกำลังสำรอง เป็นพระมาตุลีครับ ทรงเป่าแตรเหมือนกับการเรียกระดมพล อีกพระหัตถ์ถือโองการแห่งพระอินทร์ครับ เหมือนได้รับพระอำนาจจากพระอินทร์มาสั่งการอีกที

[พิษประจิม]

ถือวัชระหน่ะครับ

ตรานี้มีอยู่3ที่ คล้ายๆกัน แต่ไม่เหมือน คือ
-หน่วยบัญชาการรักษาดินแดน ข้างวังสราญรมย์ มีมหาพิชัยมงกุฏ
-ศูนย์ใหญ่ วิภาวดี แบบในรูปครับ
-โรงเรียนการกำลังสำรอง ค่ายธนะรัชต์

[พิษประจิม]

กรมยุทธโยธาทหารบก

ด้านหลังเป็นรูปตราของทหารบกเหล่าทหารช่าง มี สมอ พลั่ว และขวาน
ข้างหน้าเป็นรูปพระวิศวกรรม หรือ วิษณุกรรม

[อักษรชนนี]

.

ตราประจำชุมนุมประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ

.
ชุมนุมประวัติศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ(อักษรย่อ ช.ปวศ.)  เป็นองค์กรตัวแทนในการจัดกิจกรรมเชิงสร้างสรรค์และวิชาการเชิงสังคมศาสตร์ ประวัติศาสตร์ และโบราณคดีของนิสิตภาควิชาประวัติศาสตร์ คณะสังคมศาสตร์มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โดยชุมนุมนี้ใช้รูปพระพฤหัสบดีเป็นตราประจำชุมนุม และใช้สีส้มเป็นสีประจำชุมนุม

[อักษรชนนี]

.

ตราประจำจังหวัดลพบุรี

.

รูปพระนารายณ์ประทับบนพระปรางค์สามยอด หมายถึง การระลึกถึงสมเด็จพระนารายณ์มหาราชผู้สร้างเมืองลพบุรีขึ้นใหม่ เมื่อ พ.ศ. ๒๒๐๘ และสร้างความเจริญให้กับแผ่นดินลพบุรีนับเอนกอนันต์ ส่วนพระปรางค์สามยอดเป็นโบราณสถาน ที่ถือเป็นสัญลักษณ์ของเมืองลพบุรี
.
ที่มา : www.lopburi.go.th

[นอ ผาโด้]

ขอบคุณสำหรับข้อมูลดีๆ ค่ะ

คุณสิริวียื ก็เคยอยู่พิษณุโลกเหรอคะ

ดิฉันก็เคยอยู่ค่ะ

แต่อยากเรียนที่จ่านกร้องมากกว่า

เผื่อว่าจะได้เป็นหางเครื่องวงลูกทุ่งบ้าง เหอๆ

[อินทุศีตาลา]

จากอีสานบ้านนามาอยู่กรุง จากบ้านทุ่งลุยลายยยยยยยยยยยยยยยยยยย

เชียร์จ่านกร้องเหมือนกันนะคะ

[เทวาเหนือเกล้า]

อิอิ น้องโด่งสนุกใหญ่เลย ....

[boommika]

ได้ความรู้เยอะเลย

[อินทุศีตาลา]

อูย ของชอบค่ะพี่แนทขา หวังว่าพี่แนทก็จะสนุกไปด้วยกันนะคะ

[จิ้งจอกพันหน้า]

ได้ควมมรู้เ้พิ่ม เติม อีกเยอะ แยะ เรย คร้า ฟ

[อินทุศีตาลา]

วันที่ 28 มีนาคม 2439 เป็นวันเสด็จเถลิงราชครบ 10000 วันของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้ประกอบพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลสมโภชพระราชลัญจกรซึ่งใช้อยู่ในราชการ ณ พระที่นั่งอนันตสมาคม การนี้โปรดเกล้าฯให้หน่วยงานที่ถือตราประจำตำแหน่ง นำดวงตรามาฉลองด้วย โดยพระราชลัญจกรประดิษฐานอยู่บนโต๊ะลายมักรห้าเล็บ ตราตำแหน่งตั้งบนโต๊ะลายคราม

และได้โปรดเกล้าฯให้ปักพัดรองตราตำแหน่งถวายแด่พระสงฆ์ทรงสมณศักดิ์ที่มาเจริญพระพุทธมนตร์ในงาน
ตราประจำตำแหน่งทั้ง 13 ดวงบนพัดหน้านาง สวยงามและน่าสนใจมาก มีดังนี้ค่ะ

ตราพระราชสีห์ กระทรวงมหาดไทย

[อินทุศีตาลา]

ตราพระคชสีห์ กระทรวงกลาโหม

[อินทุศีตาลา]

ตราบัวแก้ว กระทรวงการต่างประเทศ ตราสามดวงต้นนี้เป็นตราเก่าแก่ที่สุดตราหนึ่งของไทยก็ว่าได้ ปรากฎประทับบนปกกฎหมายฉบับแรกๆของไทย เราเรียกกฎหมายนั้นว่า กฎหมายตราสามดวง

[อินทุศีตาลา]

กฎหมายตราสามดวง ประทับพระราชสีห์ พระคชสีห์และตราบัวแก้ว

[อินทุศีตาลา]

ตราพระยมขี่สิงห์ กระทรวงนครบาล

[อินทุศีตาลา]

ตราเทพยดาทรงพระนนทิการ กระทรวงวัง

[อินทุศีตาลา]

ตราสุริยมณฑล กระทรวงพระคลังมหาสมบัติ

[อินทุศีตาลา]

ตรานพมุรธา กระทรวงเกษตรพานิชการ (สะกดตามต้นฉบับ)

[อินทุศีตาลา]

ตราจันทรมณฑล กระทรวงยุติธรรม

[อินทุศีตาลา]

ตราพระเพลิงทรงระมาด กระทรวงธรรมการ



ตราพระรามทรงรถ กระทรวงโยธาธิการ



ตราพระพรหมนั่งแท่น กระทรวงมุรธาธร



ตราพระนารายณ์ทรงราหู สภานายกรัฐมนตรี



ตรานารายณ์เกษียรสมุทร กระยุทธนาธิการ

[พิษประจิม]

กระทรวงการต่างประเทศ เป็นรูปพระแม่ลักษมี

[อินทุศีตาลา]

ตราบัวแก้วอันเป็นเครื่องหมายของกระทรวงการต่างประเทศนั้น
น่าสนใจตรงที่ ไม่ใช่พระเทวี ซึ่งหลายคนเข้าใจว่าเป็นพระลักษมีนะคะ

ตราบัวแก้วซึ่งเก่าที่สุดพบในกฎหมายตราสามดวง ที่รัชกาลที่ 1 ทรงชำระใหม่ในปี 2347
ตราบัวแก้วดวงนั้นเป้นรูปเทพยดาประทับบนดอกบัวพระหัตถ์ขวาทรงดอกบัว พระหัตถ์ซ้ายทรงวัชระ

หนังสือฉลอง 131 ปีการสถาปนากระทรวงการต่างประเทศ กล่าวถึงตราบัวแก้วว่า ตราบัวแก้วที่ถูกต้องตามราชการในอดีตนั้น หัตถ์ขวาและซ้ายต้องถือสองสิ่งนี้เท่านั้น

หนังสือเล่มเดียวกันนี้ซึ่งกระทรวงการต่างประเทศและสำนักงานคระอนุกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติจัดพิมพ์นั้น ยังวิเคราะห์ว่าตราบัวแก้วนี้อาจเป็นไปได้ว่าช่างผู้ผูกตราในสมัยอยุธยาได้รับแรงบันดาลใจมาจากรูปพระโพธิสัตว์พระองค์ใดพระองค์หนึ่งก็ได้ หรืออาจมาจากการรวมกันระหว่างพระโพธิสัตว์ปัทมปาณีกับวัชระปาณี

ตราที่หน้าพัดซึ่งดิฉันนำมาให้ชมนี้ เผอิญไม่ชัดเท่าไร แต่ถ้าชัดเจนจะพบว่าพระหัตถ์ซ้ายทรงดอกบัว พระหัตถ์ขวาทรงลายกนกเปลว อาจเพี้ยนมาจากวัชระ ดังนั้นจะเห็นว่าลายละเอียดของตราบัวแก้วเริ่มเพี้ยนไปจากเดิมแล้ว

ตราบัวแก้วที่เป็นรูปเทพยาดา ถือดอกบัวทั้งสองพระหัตถ์นั้น เพิ่งมีปรากฎเมื่อสร้างกระทรวงการต่างประเทศบริเวณใกล้โรงพยาบาลสงฆ์ปัจจุบันนี่เองค่ะ เข้าใจว่าใช้เป็นตราประจำกระทรวงในสมัยหลังมากๆ แต่ไม่น่าจะใช่พระศรีนะคะ

ปล.ท่านที่สนใจพัดเหล่านี้และอื่นๆอีกมากมาย ขอเชิญที่หมู่พระมณเฑียร พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติพระนครค่ะ สวยมากๆแต่บันไดทางขึ้นชันไปหน่อย และบรรยากาศในห้องสลัวลาง ได้อารมณืเหลือเกินค่ะ

[อินทุศีตาลา]

ในงานพระราชพิธีหมื่นวันนี้ มีพัดตราประจำพระองค์ด้วยค่ะ หนึ่งในนั้นคือของพระเจ้าลูกเธอพระองค์เจ้าอุรุพงศ์รัชสมโภช พระโอรสองค์ที่ 75 ของรัชกาลที่ 5 กับเจ้าจอมมารดาเลื่อน (นิยะวานน์) รัชกาลที่ 5 ท่านทรงรักมาก ไม่ส่งเรียนเมืองนอกเหมือนพระเชษฐาทั้งหลาย แต่รับสั่งว่าจะเก็บไว้เป็น " ธารพระกร" เสียดายท่านสิ้นพระชนม์อายุแค่ 20 เอง ในวันพระราชสมภพรัชกาลที่ 5 พอดี วันที่ 20 กันยายน 2452 วังท่านยังอยู่ถึงเวลานี้ ตั้งชื่อซอยที่วังตั้งอยู่ว่าอุรุพงศ์ ใกล้แยกอุรุพงศ์นี่เอง

ตราของท่านเป็ฯเทพยดาถือแพนหางมยุรา ฝีพระหัตถ์สมเด็จครูทรงออกแบบ งามน่าประทับใจมากค่ะ

[พิษประจิม]

ตรากระทรวงต่างประเทศ คือผู้ชายหรอครับ

คิดว่าผู้หญิงหน่ะครับ

[อินทุศีตาลา]

โอ หลายคนเข้าใจเช่นคุณตรีศังกุนะคะ แต่ในทำเนียบตราตำแหน่ง ซึ่งบันทึกในสมัยรัชกาลที่ 1 บอกว่าเป็น เทพยดาประทับบนดอกบัว พระหัตถ์ซ้ายถือวัชระ พระหัตถ์ขวาถือดอกบัว ค่ะ

ตราบัวแก้วที่ประทับบนกฎหมายตราสามดวง ฉบับ 2347 ค่ะ จะเห็นว่าพระหัตถ์ขวาถือลายกนกเปลว แบบเดียวกับบนพัดรอง น่าจะกลายมาจากวัชระ

[kento]

ตราบัวแก้วนั้น ยังไม่มีผู้ใดชี้ชดว่าเป็นเป็นเทพยดาผู้ชาย หรือเทพยดาผู้หญิง
เพราะก็คงจะคล้ายๆกับพระสุรัสวดี ที่ตำราเดิมเป็นสตรี ต่อมากลายเป็นบุรุษ

ส่วนตราของสถาบันการพลศึกษานั้น ไม่ใช่พระอินทร์ทรงช้างคับ แต่เป็น พระพลบดีทรงช้าง
เป็นเทวดาใหม่ที่ผูกขึ้น ความต่างของพระอินทร์กับพระพลบดีคือพระพลบดีทรงพระขรรค์
ส่วนพระอินทร์ทรงพระแสงขอช้าง

ตราเทพยดาทรงพระนนทิการ เทพยดานั้นก็คือ พระอิศวร พระนนธิการก็คือ โคนันทิ ในรัชกาลที่ 6
ทรงโปรดให้เขียนตราใหม่ เปลี่ยนชื่อให้ตรงว่า พระมหาเทพทรงพระนนทิการ สมเด็จฯเจ้าฟ้ากรมพระยานริศฯ ทรงเขียนตามแบบอินเดียเต็มที่

ส่วนตราของชุมนุมประวัติศาสนตร์ฯนั้น ก็คือตราเดียวกันกับตราของครุสภาครับ

[อินทุศีตาลา]

เย้ สวัสดีค่ะคุณ Kento ดีใจจังที่มีเพื่อนคุยมากขึ้น

เป็นความรู้ใหม่อีกเช่นกันค่ะ เพื่งทราบว่าตราสถาบันพละศึกษาไม่ใช่พระอินทร์

ส่วนเรื่องตราบัวแก้วนี้ ดิฉันอ้างอิงว่าเป็นเทพยดา ตามหนังสือทำเนียบตราตำแหน่งและพระราชลัญจกร ที่รวบรวมเป็นหนังสือขึ้นมาตั้งแต่รัชกาลที่ 1 และพิมพ์ใหม่โดยสำนักงานคณะอนุกรรมการอนุรักษ์วัฒนธรรมแห่งชาติ ปี 2544 ค่ะ กับตามหนังสือฉลอง 131 ปีการสถาปนากระทรวงการต่างประเทศ  ซึ่งกระทรวงต่างประเทศพิมพ์ขึ้นค่ะ ในหนังสือทั้งสองบรรยายว่าเป็น เทพยดา ตราประทับและตรากระทรวงสมัยหลังๆก็ทำโน้มใอยงไปทางเทพยดา โยส่วนตัวดิฉันก้ไม่กล้าชี้เฉพาะว่าตรานี้ผู้ชายหรือผู้หญิง แต่คิดเอาเองว่าเพราะชื่อตราบัวแก้ว คนจึงเข้าใจว่าเป็นพระลักษมี ซึ่งเป็นผู้หญิง

ตราคุรุสภานี่สวยมากค่ะ เห็นคุรุสภาลาดพร้าวตรงทางเข้ามีศาลท่านอยู่ แต่ถ้าตาไม่ฝาด เขาติดป้ายว่า พระธาดาพรหม

งงเลยค่ะ

สนุกกับกระทู้นี้มากเลยค่ะ รู้อันที่ยังไม่รู้ เข้าใจถูกอันที่เคยเข้าใจผิด

ขอบพระคุณคุณ Kento นะคะ