ผมไม่เคยเห็นคนฮินดู ใช้ดอกบัวบูชาเทพ

[พิษประจิม]

เคยไปโบสถ์เทพฯมาหลายรอบ ยังไม่เคยเห็นนักบวชท่านเอาดอกบัวมาถวายองค์เทพสักครั้ง

แล้วปกติดอกไม้ที่คนฮินดูนิยมมาบูชาองค์เทพ มี"ดอกบัว"ไหมครับ

เคยดูหนังอินเดีย รามายณะ มหาภารตะ หรือหนังเทพนิยายปุราณะต่างๆ ฉากบูชาเทพ ผมไม่เคยเห็นฉากคนถวาย"ดอกบัว" หรือมีดอกบัวถูกนำมาใช้ในการตกแต่งปะรำพิธีองค์เทพ

เรื่องถวายดอกบัว เคยได้ยินเรื่องเดียวคือ"พระศิวะประทานจักรแก่พระวิษณุ"หรือพระศิวะปาง"จักรทาน" พระวิษณุถวายดอกบัว999ดอก ขาด1ดอก ท่านเลยเอาดวงตาท่านถวายแทนดอกบัวดอกที่1000.......เรื่องถวายดอกบัวแก่องค์เทพ เคยได้ยินแค่ตำนานนี้อย่างเดียว ตำนานอื่นไม่เคยได้ยินจริงๆครับ

ทำไมคนฮินดูไม่นิยมใช้ดอกบัวบูชาเทพครับ

ขอบคุณมากครับ

ป.ล.ขออภัยครับ
ช่วงนี้คำถามเยอะหน่อย อยากรู้อยากเห็น หุหุ

[กาลิทัส]

ตำนานทางผมคล้ายกันนะครับ แต่เป็นระหว่างพระทุรคา กับ พระรามครับ



พระรามกับพระแม่ทุรคา

ในคัมภีร์ รามายณะ, พระรามผู้ซึ่งมีพระหนุมานเป็นทหารเอกคู่ใจ ตระเตรียมกำลังรบ เพื่อบุกยึดกรุงลงกา ซึ่งเป็นที่ที่อสูรร้ายได้รักพาตัวคู่ครองของพระรามไป ชื่ออสูรตนนี้ถ้าตามวรรณคดีไทย ชื่อว่าทศกัณฑ์ครับ แต่ถ้าตามคัมภีร์ทางศาสนาฮินดู จะเป็นกษัตริย์อสูรที่ชื่อว่า ราวณะ  ผู้ที่มีหัวถึง 10 หัวด้วยกัน พระรามได้ทำการบูชาแต่พระแม่ดุรกาให้สามารถปราบอสูรตนนี้ลงให้ได้ แต่พระนางมีข้อยกเว้นคือ พระรามต้องไปหา นีลกัมมัล หรือ ดอกบัวสีน้ำเงิน มาให้พระองค์ให้ครบหนึ่งร้อยดอกให้ได้เสียก่อน พระรามจึงตั้งต้นเดินทางตามหาดอกบัวสีน้ำเงินนี้ให้ครบทั้งร้อยดอก แต่ก็ต้องล้มเหลว เพราะพระรามทรงหาดอกบัวสีน้ำเงินได้เพียงเก้าสิบเก้าดอกเท่านั้น พระรามทรงได้ยื่นข้อเสนอว่า พระองค์ขอมอบดวงตาหนึ่งดวงของพระองค์ให้แก่พระแม่แทนดอกบัวหนึ่งดอกที่หายไป  พระแม่ทรงพอพระทัยในการบูชาของพระราม จึงประทานพรให้พระรามมีชัยชนะเหนือราวณะในที่สุด

[จิ้งจอกพันหน้า]

ก็ เคยเห็น หลายครั้งที่โบสถ์เทพมณเฑียร เอาดอกบัวมาใส่ในพานแล้วก็ จะเอาดอกกุหลาบมาซ้อนบนดอกบัวอีกทีนะ

ก็ เห็นอยุ่ บ่อยๆ  ในส่วนที่นำมาร้อยเป็นมาลัยทั้งพวง เรย ก็ มีเยอะแยะ อ่ะ ก็อย่างว่าแระ เค้าอาจจะไม่นิยม กันมั๊ง

หรือไง คุณ .....

[พิษประจิม]

นอกเรื่องสักหน่อยนะครับ

ในรามายณะฉบับอินเดียใต้ พระรามถูกลักพาตัวไปเมืองบาดาล ตอนที่หนุมานฆ่าไมยราพณ์(รึเปล่า??? จำได้ลางๆ) แล้วเนื้อเรื่องมันตรงกับตอนสุดท้ายของนิทานเวตาล

ที่ว่าพระเจ้าวิกรมาทิตย์ฆ่าโยคีศานติศีลในขณะที่แกกำลังสาธิตวิธีการกราบแบบ"อัษฎางคประดิษฐ์"เพราะพระเจ้าวิกรมาทิตย์บอกว่าทำไม่เป็น ไม่เคยกราบแบบนี้(เวตาลแนะนำวิธีนี้ให้แก) โยคีเลยก้มลงกราบ แกเลยถือโอกาสตัดหัวโยคีตนนี้......เนื้อเรื่องคล้ายในรามายณะ(ฉบับอินเดียใต้)เลยครับ

[เปรุมาล]

ไม่เห็นไม่ได้หมายความว่าไม่มีนะครับ


ไม่ว่าผมจะไปที่วัดวิษณุ วัดเทพมณเฑียรหรือวัดแขก ก็เห็นพราหมณ์ท่านใช้ดอกบัวเป็นส่วนหนึ่งในการประกอบพิธีด้วยกันทั้งนั้น

อย่างวัดแขก ใช้ดอกบัววางบนเตาโฮมัม หรือวัดวิษณุเวลาที่พราหมณ์ท่านสถาปนากาลาซัม ก็เห็นพราหมณ์ท่านใช้ดอกกุหลาบวางบนดอกบัวแล้ววางรอบมณฑลที่สถาปนากาลาซัมครับท่าน

[พิษประจิม]

ผมหมายถึงเอาดอกบัวมาบูชาเทวรูปครับ

ผมไม่ได้บอกว่าคนฮินดูไม่ได้บูชา แต่บอกว่าทำไมคนฮินดูไม่นิยมบูชาด้วยดอกบัว

[เปรุมาล]

เอ๊.....นั่นดอกอะไรนะที่ถวายอยู่บนเทวรูปของวัดแขกในต่างประเทศ ??













จะดอกไม้ชนิดไหนก็ตาม มันไม่มีกฏเกณฑ์ตายตัวหรอกครับว่าจะต้องใช้ดอกนั้นดอกนี้ อยู่ที่ว่าแต่ละท้องถิ่นจะมีดอกไม้ประเภทไหนที่สามารถนำมาใช้ถวายพระเจ้าได้ บางท้องถิ่นไม่มีดอกบัวหรือหาดอกบัวมาถวายไม่ได้ เขาก็เลือกที่จะใช้ดอกไม้ชนิดอื่นๆมาถวายแทน แต่หากท้องถิ่นใดมีดอกบัวหรือสามารถหามาถวายได้ เหล่าฮินดูชนก็จัดหานำมาถวาย ไม่เช่นนั้นก็คงเกิดคำถามอื่นๆตามมาว่า แล้วทำไมไม่นิยมถวายดอกกุหลาบ ไม่ถวายดอกมะลิ ไม่ถวายดอกจำปี จำปา หรือดอกดาวเรือง ทั้งๆที่ตัวดอกไม้ความหมายของมันก็คือเครื่องบูชาที่แทนศรัทธาของเหล่าฮินดูชน

เราจะยึดติดที่ดอกไม้หรือยึดที่แก่นของศาสนาครับ.......

[ศรีมหามารตี]

 

   เพิ่มนิดนะค่ะ   เห็นเคยได้ยินมาว่าในสมัยก่อนดอกไม้ป่าทุกชนิดสามารถใช้ได้หมด

และชื่อของดอกไม้  มนุษย์ก็เป็นคนไปใส่สีมันแท้ๆ  ตอนเค้าเกิดมา  มิได้มีชื่อนั้นติดมาด้วยสักหน่อย อิอิ

[กาลปุตรา]

ใช้นะครับดอกบัวบูชาเทพเจ้าอะ ถ้าอยากเห็นต้องตื่นแต่เช้ามืดสักหน่อย แล้วรีบไปตอนช่วงเปิดเทวาลัย จะได้เห็นการถวายดอกบัว

ผมเคยได้ดอกบัวนั้นกลับมาครั้งหนึ่งด้วย พราหมณ์ท่านจะทำพิธีถวายดอกบัวในช่วงเช้ามืด โดยดอกบัวนั้นเป็นดอกไม้ที่ใช้แทนสัญลักษณ์ของโลกเรา

โดยนำมาถวายที่เบื้องพระบาทของพระผู้เป็นเจ้า คงจะสื่อถึงการให้พระองค์เสด็จลงมาประทับยังโลกมนุษย์เพื่อประทานพรก็ได้มั้งครับ

ถ้ายังไงลองไปดูกันได้ โดยเฉพาะที่วัดแขกสีลม

อีกอย่างในการทำพิธีอัญเชิญเทพเจ้าให้เสด็จลงมาในมณฑลพิธี โดยมีหม้อกลัศเป็นศูนย์กลางของเทพเจ้าทั้งมวลนั้น

ก็จะมีการถวายดอกบัวด้วยเช่นกัน อีกทั้งเวลาทำพิธีสนาน (สรงน้ำองค์เทพ) พิธีถวายปัญจามฤต ก็จะมีการรดน้ำสรงองค์ลงไปที่ดอกบัวด้วย

ดังนั้นดอกบัวถือว่าเป็นดอกไม้ที่ใช้ถวายองค์เทพเจ้าชนิดหนึ่ง แต่จัดเป็นดอกไม้ตระกูล หรือ ดอกไม้วรรณะสูงนะครับ

[nai 3]

อ่อๆๆๆ
แล้วมีภาพดอกบัวพันธุ์ต่างๆไหมอะคัฟ
แล้วดอกบัวสีน้ำเงิน
นิมันมีจริงด้วยหลอคัฟ
ผมหมายถึงที่เป็นบัวหลวงอะคัฟ
ไม่ใช่บัวสายอะ

[พิษประจิม]

อ่อๆๆๆ
แล้วมีภาพดอกบัวพันธุ์ต่างๆไหมอะคัฟ
แล้วดอกบัวสีน้ำเงิน
นิมันมีจริงด้วยหลอคัฟ
ผมหมายถึงที่เป็นบัวหลวงอะคัฟ
ไม่ใช่บัวสายอะ

ผมว่าน่าจะเปนบัวสายนะครับ

บัวน้ำเงิน สันสกฤตเรียกว่า นีโลตฺบล

...

ดังนั้นดอกบัวถือว่าเป็นดอกไม้ที่ใช้ถวายองค์เทพเจ้าชนิดหนึ่ง แต่จัดเป็นดอกไม้ตระกูล หรือ ดอกไม้วรรณะสูงนะครับ

งั้นเพราะเป็นดอกไม้วรรณะสูงหรอคับ คนอินเดียทั่วไป(ในอินเดีย)ไม่ค่อยนำมาบูชากันเท่าไร

[กาลิทัส]

จริงๆ เลยตัวผมเองก็มักจะซื้อพวงมาลัยมะลิ พวงใหญ่ ที่ปลายตุ้มเป็นดอกบัว นำไปถวายพระที่วัดแขกสีลมนะครับ

พรามหณ์ท่านก็ไม่ได้ห้ามอะไร คิดว่าไม่แปลกครับ ส่วนเรื่องความนิยมหรือไม่นั้น ผมคิดว่าไม่เกี่ยวครับ

[จิ้งจอกพันหน้า]

ส่วนตัว ส่วนตัว ส่วนตัว ส่วนตัว ส่วนตัว


ผมคิดว่าเหตุหนึ่งน่าจะ มาจาก ในที่เค้าวางจำหน่ายกันทั่วไปคนขายต่างหากที่นิยมนำดอกไม้ชนิดอื่นๆ มาร้อยเป็นพวงมาลัย


มากกว่าจะนำดอกบัวมาร้อยเป็นพวงมาลัย เช่นตามตลาด สี่แยก ฯลฯ ลอง ทุกร้านมีพวงมาลัย ที่ร้อยมาจากดอกบัว ผมก็ จะซื้อ


แต่พวงมาลัยดอกบัวนะ ครั้นจะซื้อดอกบัว มาใส่ แจกัน บางคนก็ จะเป็นเรื่องยุ่งยาก รึเปล่า ถ้าเป็นพวงมาลัย ซื้อมาปุ๊บ ถวายได้ปั๊ย ไรแบบนี้


อันนี้ ส่วนตัว นะ

[หริทาส]

ใช้นะครับ ดอกบัว

เพียงแต่คุณอาจยังไม่เห็นตอนที่กำลังใช้ แต่ลองไปสังเกตเถอะครับ จะเห็นบัวอยู่ที่เทวรูปแน่นอน

อีกทั้งในการทำพิธีบูชาอย่างเป็นทางการ
ต้องมีบัวด้วยเสมอ

การใช้บัวบูชาพระจะใช้ในขั้นตอนแรกที่เรียกว่า ปญฺจางฺคเทวตา ปูชา
ดอกบัวจะใช้เป็นตัวแทนพระธรณี(ปฤถวี) จุลเจิมดอกบัวนั่นแล้วบูชาด้วย ข้าวสารย้อม(อักษัตและดอกไม้ )ตั้งไว้ในมณฑลพิธี

จากนั้นเมื่อสถาปนากลัศแล้ว จะต้องมีดอกบัววางบนยอดของกลัศ (ถามครู ครูบอกว่า เสมือนที่นั่งของเทวดาวรุณ)
และเวลาถวายอาสนะ ใน การบูชา 16 ขั้นตอน มักใช้ดอกบัว
แทนอาสนของเทวดา
(สวดว่า โอมฺ ... นมะ อาสนํ กมลปุษปํ สมรฺปยามิ บอกชัดๆครับว่าเอาดอกบัวถวาย)

อีกครั้งนึงที่มักถวายดอกบัว คือการถวายบูชา 108 พระนามของเทวดา โดยเฉพาะพระศิวะ ของที่นิยมถวายคือ ใบมะตูม ดอกบัว ดอกรัก(มณฺฑาร)ฯลฯ


ในหนังสือ คเณศฺทรฺศนฺ ก็บอกว่าสิ่งหนึ่งที่พระคเณศโปรด คือ "กมลผูล" หรือดอกบัว
ในหนังสือ สตาตนปูชาวิธี ก็บอกว่า พระแม่ลักษมีโปรดดอกบัว

ในบทสวด ลิงฺคาษฏกมฺ ก็มีวรรคหนึ่งเขียนว่า ปงฺกชหารสุโศภิตลิงฺคมฺ แปลว่าศิวลึงค์อันประดับดีแล้วด้วยมาลัยดอกบัว

ผมไปอินเดีย ไปไหว้อษฺฏวินายกทีไร เห็นเขาาเอาบัวถวายทุกที

เวลาไปช่วยงานพิธีพราหมณ์ที่เป็นทางการ ก็มีดอกบัวในการบูชาทุกครั้งไป

(อันที่เขียนข้างต้นเพื่อจะบอกว่า โดยหลักพิธีการแล้ว มีการใช้บัวแน่นอน)


แต่ผมว่า ในชีวิตประจำวัน ชาวบ้านอาจไม่ได้เอาบัวถวาย เนื่องด้วยความไม่สะดวก หรือดอกไม้อื่นราคาถูกและหาง่ายกว่า
อย่างที่วัดเทพมณเฑียร วันธรรมดาๆ จะมีคนเอาดอกไม้มาขายให้บูชาก้มักมีเพียงดอกดาวเรือง และกุหลาบ ใน 1 ถุง(10บาท)
ส่วนบัว เขาจะขายแยกเป็นมัด ซึ่งโดยมาก คนจะซื้อกลับไปบูชาที่บ้าน หรือเอาไปใช้ในพิธีซะมากกว่าครับ จึงไม่ค่อยเห็น แต่ก็มีบ้างที่เขาเอามาบูชา ต้องมาดึงก้านออกเอง พับกลีบเอง ฯลฯถึงจะเอาไปบูชาได้ ผิดกับดาวเรืองและกุหลาบที่ดึงก้าน(บางทีตัดมาให้เสร็จ)ก็ถวายได้เลย คนที่มาวัดเขาจึงซื้อแบบถุงๆไหว้พระ สะดวกกว่า

ผมเข้าใจว่าในอินเดีย ชาวบ้านเขาก็เก็บดอกไม้เท่าที่จะหาได้ตามริมรั้ว ป่าข้างบ้านเอามาบูชาพระ ถ้าไม่มีบึงไม่มีบัว ก็คงจะหามาบูชาลำบาก ได้ดอกอะไรก็บูชาไป เดี๋ยวนี้เราซะอีกอยู่ในเมือง ดอกไม้ดีๆหาไม่ยาก แต่พวกของป่าๆที่เป็นของเฉพาะ ซึ่งใช้ในการบุชาเป็นพิเศษในบางพิธีการ หรือในตำรากลับหาได้ยาก อย่างพวก หว้า มะขวิด ใบศมี บางที่ หญ้าแพรก หรือใบมะตูมยังหายากเลย
ส่วนตามเทวสถานในอินเดีย ชาวบ้านที่มาขายเครื่องบูชา ก็เอาของที่หาได้ในแถบนั้นมาขาย เป็นส่วนใหญ่  แต่อย่างผมไปวัดพระแม่ลักษมีที่มุมไบ ทุกร้านขายดอกบัวสำหรับถวายครับ เพราะเขาเชื่อว่าพระแม่ทรงโปรด


ดังนั้น ผมจึงคิดต่างไปว่า มันไม่ใช่เรื่องความนิยมหรือไม่นิยม แต่เป็นเรื่อง "สะดวก" หรือ "ไม่สะดวก"
"เป็นพิธีการ" หรือ "ไม่เป็นพิธีการ" มากกว่า

[จิ้งจอกพันหน้า]

และความเห็นเจ้าของกระทู้ อ่ะ ...คร้าฟ

[sompope]

เห็นเขาเอาดอกบัวสีชมพู มีบูชาศิวลิง นะ ใช้ 108 ดอก เอ่ยพระนามพระศิวะทั้ง 108 ดอก แล้ววางลงตรงฐานศิวลึง ตามชื่อพระนาม นะ

[hindulove]

อันนี้ไม่ทราบว่าจริงๆแล้วอินเดียทำอย่างไรนะคะ  แต่ว่าเคยได้ไปร่วมพิธีบูชาพระศิวะที่บ้านคุณน้าคนนึงเมื่อหลายปีก่อน มีพราหมณ์มาทำพิธี เค้าก็แจกดอกบัวคนละ 1 ดอกให้อธิษฐาน แล้วก็ไปวางที่ศิวลึงค์ ส่วนตัวแล้วที่บ้านจะจัดแจกันไหว้พระ ไหว้เทพ ส่วนใหญ่ก็ไหว้ดอกบัวนะคะ คิดว่าสวยงาม และก็ดูสะอาดตาดี หรืออีกอย่างคิดว่าในอินเดียดอกบัวอาจจหายากหรือไม่สะดวกในการหาเท่าดาวเรืองหรือกุหลาบหรือเปล่า ( อันนี้เป็นความเห็นส่วนตัวนะคะ)

[sompope]

ใช้แล้วครับ ส่วยใหญ่หายาก เคยไปมาเลเซีย ที่ปีนัง แถวลิตเติลอินเดีย กลุ่มเราเอาดอกบัวไปจากเมืองไทย นะ
สีชมพูดอกใหญ่ๆ แล้วไปคลี่ ออก เอาไปไหว้วัดฮินดู พราหม เข้าชอบมากเลย เค้าว่า ไม่้คอยมีดอกบัวมาถวานกัน หายาก เข้าดีใจมากและนำไปไว้ที่เทวรูปด้านในด้วยวางไว้ทีึ่ ตรงเทวรูป แบบตามภาพข้างบนนะ กลุ่มเราดีใจมากเลย

[purush]

อยากอยู่ใกล้เทวาลัยแบบนั้นบ้างจังคะ ยินดีด้วยสำหรับคนอยู่ใกล้ๆ ได้เก็บภาพมาให้ชม สาธุคะ

[bleebee]

บีบีเพิ่งกลับมาจากมาเลย์ค่ะ ไปไหว้วัดแขกมาสิบสามวัด แต่ได้ถ่ายรูปมาแค่เก้าวัดเอง ก็ยังไม่เห็นดอกดาวเรืองเลย พวงมาลัยส่วนมากร้อยด้วยดอกมะลิและดอกมัม อ่อที่นั่นไม่มีการใช้เข็มร้อยนะคะ ว่าแต่ว่าอยากโชว์รูปบ้างจังแต่ไม่รู้ว่าตั้งกระทู้ใหม่ยังไง ฮิ้ววววว 
หรือแวะไปเยี่ยมที่ฮิห้าก็ได้นะคะ

[sompope]

ไปเมืองไหนครับ เก่งจัง ได้ตั้ง สิบกว่ววัด ผมไปปีนังได้แค่ 9 วัด