สอบถามหน่อยคับ

[sikhareshwara]

เทวรูปที่เหนนี้อะเป้นเทวรูปองคือะไรอะคับบางคนบอกว่าเปนพระศิวะบางคนว่าเป็นพระนารายเปิดโลก

[lnw_Deva_Purana]

จากการที่ได้สอบถามจากผู้รู้ 
ท่านว่า เป็น พระโพธิสัตย์อวโลกิเตศวรปราบมาร ศิลปะแบบบาบวนครับ

[nai 3]

เผอิญคุณ ปลาวาฬ ตรีศังกุ แต่ก็มิได้นำพา
ฝากให้ผมมาตอบอะคัฟ

ที่เห็นในภาพนั้น
เป็น เหวัชระเหยียบอยุ่บนศพ ศิลปะแบบบายน

[อินทุศีตาลา]

เห็นด้วยกับความเห็ฯที่ว่านี่คือเหวัชระนะคะ

เหวัชระนั้น มีจุดเด่นที่มักเหยีบบนร่างมนุษย์หรือซากศพค่ะ และมักจะยกพระบาทขวาขึ้นมาไว้บริเวณข้อพับของพระชงฆ์ซ้าย ซึ่งเรียกว่า อรรธปรยังก์

เหวัชระนั้น นิกายตันตระเชื่อว่าเป็นหนึ่งในคณะเทพยิดัม ซึ่งมีหน้าที่พิทักษ์พระพุทธศาสนาและศาสนิกชนจากการรบกวนของภูติผี ตามหลักประติมานวิทยาว่ามีวรรณะฟ้า หลายพระเศียร หลายพระกร และบางทีมี 4 พระบาท โดยสองบาทเหียบศพ อีกสองบาททำอรรธปรยังก์ ศิลปะเอเชียตะวันออกสร้างท่านคู่กับศักติด้วย แต่เมื่อแพร่ขยายมาทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ศิลปะเขมรท่านมักปรากฎองค์เดียว และมีเพียงสองพระบาทเหยียบศพอยู่แต่สังเกตตีดี บางครั้งจะเซาะร่องที่ข้างพระชงฆ์ทั้งสอง เพื่อแสดงให้เห็นว่ามี4 พระบาท แต่งพระองค์อย่างอลังการ บางทีเป็นรูปเคารพลอยองค์ บางทีปรากฎรูปสลักบนเครื่องใช้ในพิธีเช่นสังข์ บางทีก็ปรากฎเป็นคล้ายๆพระพิมพ์สำริดซึ่งเรียกว่า เหวัชระมณฑล

ท่านมีบริวารเป็นนางโยคินี 8 ตน รักษาทิศทั้ง 8 โดยมักทำรูปนางเหล่านั้นมีสองกร สามเนตรและทำท่าอรรธปรยังก์เหนือซากศพ ด้วย และบางตำราว่านางทั้ง 8 จะปรากฎพระองค์เหนือเทพเจ้าฮินดู นัยว่าเป็นการข่มกันทางลัทธิความเชื่อ

พล่ามมาซะยาว หวังว่าท่านเจ้าของกระทู้และผู้ชมทุกท่านจะไม่ว่านะคะ

ปล.ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร มีเหวัชระงามๆจัดแสดงอยู่หลายองค์ในห้องเขมร ว่างๆเชิญชมนะคะ

[อินทุศีตาลา]

เหวัชระและนางโยคินี



เหวัชระบนกลอง?

[jaidevima]

คุณสิรวิย์พอมีข้อมูลเกียวกับนางวัชรโยคินีไหมคะว่ามีความเป็นมายังไง

เคยเห็นหลายคนเข้าใจผิดว่าเป็นเทวรูปพระแม่กาลี

[อินทุศีตาลา]

คุณ jaidevima  คะ

โดยส่วนตัวคิดว่าเป็นเรื่องปรกติค่ะที่เกิดการเข้าใจสับสนเช่นนั้น เพราะคติการสร้างรูปโยคินีค่อนข้างหลากหลายมาก แต่โดยปรกติแล้วรูปโยคินีมักจะไม่สร้างต่างหากค่ะ มักสร้างร่วมกับเหวัชระ ทั้งบนฐานเดียวกัน หรือแยกกันแต่ต้องตั้งประกอบกัน ส่วนวัชระโยคินี ซึ่งเป็นศักตินั้น มีน้อยมากที่สร้างแยกต่างหากค่ะ โดยมากมักปรากฎคู่กับพระเหวัชระและทรงโอบกอดศักติของพระองค์ไว้ แต่ที่พบศิลปะเขมรมักจะเป็นรูปสตรีทรงเครื่องกษัตริย์ มีสองกร และแยกจากเหวัชระค่ะ แต่ตั้งคู่กัน

ค้นๆดูข้อมูลของนางโยคินี  พบบทความที่อาจารย์กฤษฎา พิณศรี กล่าวไว้ในวารสารเมืองโบราณว่า ประกอบไปด้วย

1) นางเคารี (Gauri) ประจำทิศตะวันออก ผิวสีดำ ถือถ้วยหัวกระโหลกในมือขวาและถือปลาในมือซ้าย
2) นางเฉารี (Chauri) ประจำทิศใต้ ผิวสีทองแดง ถือกลองในมือขวา และถือหมูป่าในมือซ้าย
3) นางเวตาลี (Vetali) ประจำทิศตะวันตก ผิวสีแดงส้ม ถือเต่าในมือขวา และถือถ้วยหัวกระโหลกในมือซ้าย
4) นางฆษมารี (Ghasmari) ประจำทิศทิศเหนือ ผิวสีเขียว ถืองูในมือขวา และถือถ้วยหัวกระโหลกในมือซ้าย
5) นางปุกกาสี (Pukkasi) ประจำทิศตะวันออกเฉียงเหนือ ผิวสีน้ำเงิน ถือสิงโตในมือขวา และถือขวานสั้นในมือซ้าย
6) นางชาพารี (Shabari) ประจำทิศตะวันออกเฉียงใต้ ผิวสีขาวขุ่น ถือนักบวชในมือขวา และถือพัดในมือซ้าย
7) นางฉนฑลี (Chandali) ประจำทิศทิศตะวันตกเฉียงใต้ ผิวสีเทา ถือกงล้อในมือขวา และถือคันไถในมือซ้าย
8.) นางโทมพี (Dombi) ประจำทิศทิศตะวันตกเฉียงเหนือ ผิวสีเหลืองทอง ถือวัชระในมือขวา และถือปลาในมือซ้าย

[อินทุศีตาลา]

อย่างไรก็ตาม มีผู้แย้งว่า นามทั้ง 8 นี้ มักถือกันว่าเป็นนามของนาฑากิณี ซึ่งเป็นบริวารของเหรัชระเช่นกัน แต่นัยว่ามีอาวุโสกว่า และว่าฑากิณีมีด้วยกัน 5 ตระกูล นามทั้ง 8 นี้คือตระกูลวัชระ และยังมีตระกูลกรรมะ ปัทมะ พุทธะ อัญมณี มีหน้าที่รักษาธรรมะและผู้ปฏิบัติธรรม มีปรกติอยู่ในอากาศ

บ้างก็ว่าฑากิณีและโยคนีคือพวกเดียวกัน และไม่ได้ปรากฎพระองค์เหนือเทพอินดู เพียงแค่ รูปเคารพของเหวัชระจะปรากฎรูปเทพฮินดู 8 องค์รักษาทิศ อาจสร้างใกล้รูปนางบริวารเหล่านี้เลยดูเหมือนสร้างเหนือกัน เทพทั้ง 8 คือพระพรหม พระอินทร์ พระวิษณุ พระศิวะ พระยม พระกุเวร พระนิรฤติและ Vemacitrin (?)

บางพวกก็ว่านางทั้ง 8 คือบริวารของพระกาลีนั่นเอง

เหล่านี้คือความเห็นจากหลายสาขาซึ่งเป็นธรรมดาของศาสนาซึ่งมีประวัติยาวนาน มีการเผยแพร่กว้างขวางและมีหลักมากมายทำให้มีองค์ความรู้มากมายและสับสน และทั้งหมดนี้ก็เป็นเพียงคติที่ไม่จำเป็ฯต้องมีข้อยุติที่ตายตัว ต่างก็คือเห็นไปตามการพิจารณาของตนค่ะ ดังนั้นใครเชื่อถืออันไหนก็ไม่น่าจะผิดอะไร

นี่ออกตัวไว้ก่อนค่ะ พูดเยอะเดี๋ยวผิดจะโดนไม่ใช่น้อย แต่ถ้าตรงไหนแปร่งๆใครอยากมาเสริม มาเติม หรือมาแนะนำ ดิฉันอยากและยินดีฟังมากเลยค่ะ จะได้ขอฉลาดขึ้นพร้อมๆกันไปด้วย ทั้งหมดนี้ก็ฟังจากเขา อ่านจากเขามาอีกทีค่ะ ตัวเองน่ะค่อนข้างสมองกลวง ตอบนอกเรื่องมากไปแล้ว ขอยุติแต่เพียงเท่านี้แล

[กษิติ]

ความรู้ดีๆมีมาให้ตักตวงกันอีกแล้วขอบคุณนะครับ

[sikhareshwara]

ขอบคุณคับได้ข้อมูลที่เป้นประโยชน์มากมายเกินคาดหมายเลยคับ

[จิ้งจอกพันหน้า]

มาเก็บเกี่ยว

         ความรู้

                ก่อนเข้านอน


                           คร้าฟผ้ม

[jaidevima]

ขอบคุณคุณสิรวิย์มากๆค่ะ

[อินทุศีตาลา]

ยินดีค่ะ แต่ยังไงลองค้นต่อและสอบเทียบข้อมูลดูก่อน ดิฉันก็พูดไปเรื่อยตามประสาคนสมองน้อย