เรื่องข้อปฏิบัติเกี่ยวกับการถวายใบไม้พระคเณศและข้อห้ามต่างๆตามหลักศาสนาฮินดู

[หริทาส]

มีหลายท่านถามมาเรื่องการบูชาพระคเณศด้วยใบกระเพราหรือ ใบไม้ทั้ง 21 ชนิด ว่าตกลงห้ามบูชาพระคเณศด้วยใบกระเพราหรือบุชาได้กันแน่


ทั้งนี้ผมขอตอบตามความรู้ที่มีว่า

การบูชาพระคเณศด้วยใบไม้ทั้ง 21 ใบ(เรียกว่า "เอกวึศตีปตฺรปูชา" (เอกะวิมศะติปัตระปูชา))
เป็นความนิยมของบางท้องถิ่นในอินเดีย โดยเฉพาะแคว้นมหาราษฏร์ ที่มีการบูชาพระคเณศอย่างแพร่หลาย และทางอินเดียใต้บางแห่ง ไม่ใช่ธรรมเนียมปฏิบัติที่ถือปฏิบัติกันโดยทั่วไป  แต่พอดีว่าหนังสือหรือข้อมูลเกี่ยวกับการบุชาพระคเณศด้วยใบไม้ทั้ง 21 ใบ เป้นข้อมูลแรกๆอันหนึ่งที่เราได้รับ เกี่ยวกับการบูชาตามแบบอินเดียเราจึงได้กระทำตามๆกันว่า ซึ่ง
ตามที่ยอมรับกันโดยทั่วไปนั้น
การบูชาพระคเณศมักจะบุชาด้วยใบไม้สามอย่าง คือ
1.ทูรวา หรือหญ้าแพรก ซึ่งถือเป้นใบไม้ที่พระคเณศโปรดที่สุด
2.ใบศมี
3.ใบมะตูม

ส่วนใบกระเพราห้ามถวายบูชา

ผมขอยกโศลกสันสกฤตในปุราณะมาเป็นหลักฐานดังนี้

นากฺษไตรรฺจเยทฺวิษณุมฺ น ตุลสฺยา คณาธิปมฺ
น ทูรฺยา ยเชทฺ ทุรคำ วิลฺวปตฺเรศฺจ ภาสฺกรมฺ
ทิวากรํ ทุนฺตหีไนรฺวิลฺลปตฺระ สมรฺจเยตฺ

"พึงจดจำไว้ว่า ไม่บูชาพระวิษณุด้วยอักษัต(ข้าวสาร/ข้าวสารย้อมด้วยผงจันทน์ที่ใช้ในพิธี) ไม่ถวายตุลสีแด่พระคณาธิปติ(พระคเณศ)
ไม่ถวายทูรวา(หญ้าแพรก)แด่พระแม่ทุรคา ไม่ถวายใบพิลวะ (มะตูม )แด่พระภาสกร (พระอาทิตย์/สุริยเทพ)"

ข้อห้ามนี้ถือปฏิบัติกันโดยทั่วไปครับ พราหมณ์บัณฑิตทั้งหลายแห่งวัดเทพมณเฑียร ถือปฏิบัติตามนี้อย่างเคร่งครัด


ข้อห้ามอื่นๆที่พึงทราบและปฏิบัตินะครับ ขอยกโศลกสันสกฤตมาดังนี้

คฤเห ลิงฺคทฺวยํ นารฺจฺยํ คเณศตฺริตยํ ตถา
ศงฺขทฺวยํ ตถา สูรฺโย นารฺจฺยํ ศกฺติตฺรยํ ตถา
ทฺเว จกฺเร ทฺวารกายาสฺตุ ศาลครามศิลาทฺวยมฺ
เตษำ ตุ ปูชเนไนว อุทเวคํ ปฺราปฺนุยาทฺ คฤหี

ในบ้านไม่พึงบูชา พระศิวลึงค์สององค์ และ พระคเณศสามองค์
สังข์ 2 ขอน  พระอาทิตย์ 2 องค์ พระแม่ศักติ 3 องค์
จักร 2 องค์ หินทวารกาศิลา 2องค์  และพระศาลิครามศิลา 2 องค์
คฤหัสถ์ผู้ครองเรือน ผู้ไม่ปฏิบัติตามนี้ ย่อมได้รับความเดือดร้อนรำคาญ

(กฏนี้คฤหัสถ์ผู้ครองเรือนต้องปฏิบัติตามเว้นแต่นักบวช คือ สันยาสีไม่ต้องถือปฏิบัติตามนี้)


อีกกฏที่สำคัญมากครับ คือกฏเรื่องการตั้งเทวรูป

คฤเห จลารฺจา วิชฺเญยา ปฺราสาเท สฺถิรสํชฺญิตา
อิตฺเยเต กถิตา มารฺคา มุนิภิะ กรฺมวิทิภิะ

ในบ้านพึงประดิษฐานและบูชาเทวรูปที่สามารถเคลื่อนย้ายได้ (จลมูรติ) ในปราสาท(วัดหรือมณเฑียรสถาน)พึงประดิษฐานเทวรูปให้มั่นคง(สถิร/เคลื่อนย้ายไม่ได้) หนทางนี้ได้แสดงไว้โดยบรรดามุนีทั้งหลายผู้ทรงความรู้ในกรรม(วิธีปฏิบัติ)

นอกจากนี้เทวรูปในบ้านไม่ควรใหญ่เกินไป บางตำราว่า เกินหนึ่งศอกของเจ้าของ อันนี้ขอไปค้น่อนนะครับ แต่ถือกันว่าเทวรูปในบ้านถ้าใหญ่เกินไปจะทำให้เกิดความเดือดร้อนรำคาญได้เช่นเดียวกัน

[หริทาส]

ข้อห้ามเกี่ยวกับจำนวนของเทวรูปและวัตถุศักดิ์สิทธิ์ข้างต้นนั้น จะบูชามากกว่าหรือน้อยกว่าที่กำหนดก็ได้ ครับ แต่ห้ามบุชาในจำนวนที่กำหนดไว้

[โอม กาลี โอม]

ขอบพระคุณมากครับ อาจารย์ตุลย์

[poppuri]

เอ่อห้ามบูชาพระแม่ศักติ 3 องค์ที่ว่านี่คือ พระแม่อุมา พระแม่ลักษมี และพระแม่สุรัสวดีหรือเปล่าคะ พอดีว่าที่บ้านมีเทวรูปพระแม่ทั้งสามพอดีเลยค่ะ เพราะมิเชลล์จะเน้นพระแม่อ่ะค่ะ ยังไงพี่ก้อช่วยคลายความกังวลนี้ด้วยนะคะ

[อักษรชนนี]

ขอบพระคุณพี่หริทาสนะครับ สำหรับเกร็ดความรู้ดีๆที่นำมามอบให้ชาว HM

ปล. คุณ poppuri ที่เข้าใจว่าพระศักติ ห้ามบูชา ๓ องค์นี้ หมายถึงพระศักติที่มีพระนามเดียวกัน ๓ องค์ครับ เช่น พระแม่ลักษมี ห้ามมีบูชาในหิ้งเดียวกัน ๓ องค์ หรือพระสรัสวดี ห้ามมีบูชาในหิ้งเดียวกัน ๓ องค์ เป็นต้นครับ

[หริทาส]

เรื่องพระเทวีนี้ ก็คงเป็นอย่างที่น้องอักษรชนนีพูดอ่ะครับ ยังไงไว้จะไปเช็คกับท่านอาจารย์ดูนะครับว่าหมายถึงอย่างไร

อย่างเรื่องพระคเณศสามองค์นี้คนไทยเราชอบตั้ง แบบมีประธานมีองคืรองไรงี้ ซึ่งผิดตามหลักการที่ระบุไว้ในคัมภีร์ครับ และอย่างที่บอกว่าศาสนาฮินดูนั้นมีหลักการและได้รับการพัฒนาปรับปรุงมาโดยตลอด ฉะนั้นก็เป้นศาสนาที่มีเหตุมีผลและมีหลักมีแนวทางไม่ใช่สะแปะสะปะครับ

[poppuri]

อืมฮึสบายใจแล้วค่า ขอบคุณค่ะ

[หริทาส]

ขอน้องอักษรชนนี ช่วยแก้ไขข้อมูลให้พี่นิดนึงครับ

พอดีพิมพ์ผิดไป

การบุชาพระคเณศด้วยใบไม้ 21 ใบ เรียกว่า

"เอกวึศตีปตฺรปูชา" (เอกะวิมศะติปัตระปูชา)

ขอบคุณครับ

[อักษรชนนี]

แก้ไขให้เรียบร้อยแล้วนะครับพี่หริทาส

[หริทาส]

แก้ไขให้เรียบร้อยแล้วนะครับพี่หริทาส

ขอบคุณค้าบบบบ

[۞ Musika ۞]

แง่ว...ศิวลึงค์มี 2 องค์ค่ะ...-*-

[หริทาส]

แง่ว...ศิวลึงค์มี 2 องค์ค่ะ...-*-

ต้องหามาเพิ่มหนึ่งองค์ หรือเอาออกไป หรือเอาไปให้คนอื่นองค์นึงครับ

[โอม กาลี โอม]

แง่ว...ศิวลึงค์มี 2 องค์ค่ะ...-*-

ต้องหามาเพิ่มหนึ่งองค์ หรือเอาออกไป หรือเอาไปให้คนอื่นองค์นึงครับ

ถ้า เก็บไว้หนึ่งองค์ล่ะครับ คือ ไม่ได้ นำขึ้่นประดิษฐานบนหิ้งที่บูชา

[หริทาส]

แง่ว...ศิวลึงค์มี 2 องค์ค่ะ...-*-

ต้องหามาเพิ่มหนึ่งองค์ หรือเอาออกไป หรือเอาไปให้คนอื่นองค์นึงครับ

ถ้า เก็บไว้หนึ่งองค์ล่ะครับ คือ ไม่ได้ นำขึ้่นประดิษฐานบนหิ้งที่บูชา

แล้วจะเก็บไว้ในฐานะของประดับหรืออย่างอื่นอย่างนี้หรือครับ คือในโศลกบอกว่า คฤเห หมายถึงในบ้านเรือนนะครับ ยังไงก็อยู่ในบ้านเรานั่นแหละครับ แต่จะเอาไปไว้ห้องอื่นอาจเป้นทางลักไก่ แต่ทำตามคัมภีร์ดีแล้วครับ หรือไม่ถ้าเสียดายก็หาองค์เล็กๆมาเพิ่มครับ

[กาลิทัส]

ขอบคุณสำหรับเกร็ดความรู้ที่ไม่ควรมองข้ามครับผม

[อินทุศีตาลา]

ขอบพระคุณสำหรับความรู้ค่ะ แง่ว มีพระศิวลึงก์สององค์เหมือนกันค่ะ สงสัยต้องอัญเชิญกลับบ้านนอกองค์หนึ่งด่วน

[ramadas]

กระทู้ทรงคุณค่าอีกแล้ว ได้รับความรู้มากมาย ขอบพระคุณยิ่งครับ

[۞ Musika ۞]

คงหาอีกองค์มาเพิ่มดีกว่าค่ะ

หาคนมอบต่อให้เนี่ยยากกว่าหาใหม่เยอะเลย

[Maneejan]

ได้ความรู้อีกแล้ว ขอบคุณนะคะ

[ศรีเคารีปุตรายะ]

รับทราบแล้วน้อมไปปฏิบัติคับ อิอิ

[chooca]

แล้วก็อยาทราบการปฏิบัติบูชา รวมถึงการนั่งสมาธิ การนับประคำที่อาจารย์หริทาสเคยพูดไว้ในงานคเณศจตุรถีที่วัดเทพมณเฑียรด้วยอ่ะคับ พอดีวันนั้นอาจารย์อธิบายเยอะ แต่ไม่ค่อยเข้าใจในบางประเด็นอ่ะคับ อยากให้อาจารย์ช่วยลงในบอร์ดด้วยนะคับ เพราะอย่างน้อย ผู้ศรัทธาท่านอื่นๆ จะสามารถนำไปปฏิบัติในชีวิตประจำวันได้ด้วยคับ รบกวนด้วยนะคับ

[somchai]

ขอถามผู้รุ้หน่อยครับว่าถ้าหิ้งผมมีพระแม่มารีอัมมัน แม่อุมา แม่ทรุคา แม่กาลี จะไดัไหมครับมีข้อห้ามไหมขอบคุณล่วงหน้าครับ..........

[wita_007]

ขออนุญาตสอบถามเพิ่มเติมในส่วนของ พระแม่ศักติ 3 องค์ อีกครั้งนะคะ คือถ้ามีเกินจำนวน 3 องค์ไม่เป็นไรใช่ไหมคะ  เพราะที่บ้านมีแม่ทุรคาอยู่จำนวนมากกว่า 3 องค์ในหิ้งเดียวกันค่ะ


ขอบคุณมากนะคะ

[noonew]

คือ ที่บ้านมีสังข์ 2 ขอน แบบนี้จะตั้งได้อีกป่าวครับบบบ

[หริทาส]

เรียน เพื่อนสมาชิกทุกท่าน

รบกวนสอบถามดังนี้ คือ

1. เฉพาะหิ้งพระ ที่บ้านมีพระคเณศที่หิ้งพระสามองค์องค์เล็กๆ และรูปพระคเณศขนาด A4 วางในหิ้งพระอีก


2. ตรงฝาผนังไม่ใช่ส่วนหิ้งพระแต่เลยมา 5-6 ก้าว มีภาพแปะที่ฝาผ้าปักพระคเณศติดอยู่ที่ฝาผนังหน้าบ้าน

ไม่ทราบว่าแบบนี้เค้านับว่ามีพระคเณศกี่องค์ครับ มีสามองค์ไม่ดีต้องแก้ยังไงครับ

นับเฉพาะที่เป็นเทวรูปบุชาซึ่งมีขนาดตั้งแต่ 1 นิ้วมือขึ้นไปครับ

ถ้ามีสามองค์ ยกให้คนอื่นหนึ่งองค์หรือหามาแก้อีกหนึ่งองค์ครับ

[kuljy]

ขอรบกวนสอบถามเพิ่มเติมนะคะ อาจารย์ตุล พอดียังไม่กระจ่างเรื่อง ห้ามมีพระแม่ศักติ 3 องค์ นี่หมายถึง ห้ามมีพระแม่ลักษมี 3 องค์ ห้ามมีพระแม่สรัสวตี 3 องค์ในหิ้งเดียวกัน แล้วในกรณีเช่น มีพระแม่ปราวตี 1 องค์ พระแม่กาลี 1 องค์ พระแม่ทุรคา 1 องค์ แบบนี้เรียกว่าเข้าข่ายข้อห้ามหรือไม่คะ

ขอบคุณค่ะ

[หริทาส]

ขอรบกวนสอบถามเพิ่มเติมนะคะ อาจารย์ตุล พอดียังไม่กระจ่างเรื่อง ห้ามมีพระแม่ศักติ 3 องค์ นี่หมายถึง ห้ามมีพระแม่ลักษมี 3 องค์ ห้ามมีพระแม่สรัสวตี 3 องค์ในหิ้งเดียวกัน แล้วในกรณีเช่น มีพระแม่ปราวตี 1 องค์ พระแม่กาลี 1 องค์ พระแม่ทุรคา 1 องค์ แบบนี้เรียกว่าเข้าข่ายข้อห้ามหรือไม่คะ

ขอบคุณค่ะ

3 องค์หมายถึงที่พระนามเดียวกันครับ

ดังนั้นในกรณีที่ยกมา ไม่เข้าข่ายครับ

[Ae Kub]

ขอบคุณพี่ๆทุกๆคนนะคับ ที่ทำให้เด็กใม่คนนี้มีความรู้ขึ้นเยอะเลย