ในการไหว้บูชาพระเคนชนั้น มีใบไม้และดอกไม้ศักดิ์สิทธิ์สำหรับการบูชาทั้งสิ้น 21 ชนิดที่ใช้ในการบูชาโดยเฉพาะในงานไหว้พระเคนชที่สำคัญๆ อย่างพิธีคเณศจตุรถี จะต้องใช้ทั้ง ๒๑ ชนิดนำมาบูชาเรียงรายตามลำดับไปทั้ง ๒๑ วัน พร้อมทั้งกล่าวคำบูชาไปด้วย ดังนี้
[HIGHLIGHT=#f79646]1. ใบมาจีบัตร หรือ ใบมาจี [/HIGHLIGHT]ซึ่งมีชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Imprerata Cylindrica) ตรงกับต้นหญ้าคาของไทย พร้อมกับคำบูชาว่า "สุขุมาย นมะ มาจีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fthummada.com%2Fphp_upload2%2Fdew%2B08.jpg&hash=3be7dcba38a0435cc29bf6a94f627244b1a58e2c)
[HIGHLIGHT=#f79646]2. บูชาด้วยใบพฤหตี[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Carissa Carandas) ตรงกับชื่อภาษาไทยว่า หนามแดง มะนาวไม่รู้โห่ หนามขี้แฮด หนามพรหม และมีคำกล่าวบูชาว่า " คณาธิปาย นมะ พฤหตีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.dhammajak.net%2Fboard%2Ffiles%2Fparagraph_6_147.jpg&hash=923e1a623373b1dcefc83a2d8a2b448363b7afa2)
[HIGHLIGHT=#f79646]3. บูชาด้วยใบพิลวะ[/HIGHLIGHT] คือใบมะตูม มีคํากล่าวบูชาว่า
"อุมาปุตราย นมะ พิลวตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.wangtakrai.com%2Fpanmai%2Fimages%2Fpanmai%2F135.jpg&hash=fba006f79569d1527b4d8d0c036ef1c599214824)
[HIGHLIGHT=#f79646]4. บูชาด้วยใบทูรวา[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Cynodon Daetylon) คือหญ้าแพรก คำกล่าวบูชาว่า "คชานนาย นมะ ทูรวายุคมํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.tistr.or.th%2Fspa%2Fsearch%2Fresource%2Fpicture%2F207.jpg&hash=c91b15f1aac937a31f389c81c14aec9507b35b6c)
[HIGHLIGHT=#f79646]5. บูชาด้วยใบทุตูระ[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Stramonium) คือต้นลำโพง หรือ ชุมเห็ดเทศ ใช้แก้พิษแมลงกัดต่อยได้ดี คำกล่าวบูชาว่า
"หรสูนเว นมะ ทุตตูรปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.thaimtb.com%2Fwebboard%2F162%2F81322-121.jpg&hash=16cba41479fd5abfef2758acef4c2a2972bb0d1f)
[HIGHLIGHT=#f79646]6. บูชาด้วยใบพทรี คือใบพุทรา[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"ลบโพทราย นมะ พทรีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.upchill.com%2Fdirect%2F4aa46fe917b2245b63aeeac31e55503e.JPG&hash=fcbe23feaba853a6c128064572eb37b665debeda) (http://www.upchill.com/image.php?id=4aa46fe917b2245b63aeeac31e55503e)
[HIGHLIGHT=#f79646]7. บูชาด้วยใบอปามารค[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Achyrantus Aspera) คือต้นพันธุ์งู ใช้รักษาพิษจาก สัตว์กัดต่อย โดยใช้ใบมาคั้นน้ำ มีคำกล่าวบูชาว่า "คุหาครูชาย นมะ อปามารคปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww46.pair.com%2Fecotours%2Fp7hg_img_2%2Ffullsize%2FAchyranthusZOOM.JPG&hash=a04ecbaedc7a577f357150f4eab2afe93c2fc833)
[HIGHLIGHT=#f79646]8. บูชาด้วยใบตุลสี คือใบกระเพรา[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"คชกรณาย นมะ ตุลสีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.thaigoodview.com%2Flibrary%2Fteachershow%2Fnakhonsithamrat%2Fpreecha_m%2Fsamoonpri_th%2Fpicture%2Fkaprow.gif&hash=d6384bcc7bf01b6af9798a97569542b6a098d671)
[HIGHLIGHT=#f79646]9. บูชาด้วยใบมะม่วง[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า "เอกทนตาย นมะ จูตปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.uru.ac.th%2F%7Ebotany%2Fimages%2F7-53000-001-0162%281%29.jpg&hash=ba5f932d331fef07b4135d1f5aab9bb51ab44cd3)
[HIGHLIGHT=#f79646]10. บูชาด้วยใบกรวีระ[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า (Thevetia Nerifolium) คือต้นรำเพย หรือ ยี่โถฝรั่ง มีคำกล่าวบูชาว่า
"วิกฏาย นมะ กรวีรปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.sakulthai.com%2Fwebboard%2F197254693110.jpg&hash=e355b0ac9910304352de47688d6da3d599453f4a)
[HIGHLIGHT=#f79646]11. บูชาด้วยใบวิษณุกรานตะ[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Evolvulus Alisnoides) มีคำกล่าวบูชาว่า "ภินนทนตาย นมะ วิษณุกรานตปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.centralcoastgrowers.com%2Fimages%2Fevolvulus.jpg&hash=75bb1b1cf98cb0ebbe6c1a8401951d8e2bb4ca4c)
[HIGHLIGHT=#f79646]12. บูชาด้วยใบทาฑิมิ คือใบทับทิม[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"วฏเว นมะ ทาฑิมีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.apkteam.com%2Fgradana.jpg&hash=8b26bf79a9f2eba0789c7e0703c40471b12fe4b6)
[HIGHLIGHT=#f79646]13. บูชาด้วยใบเทวมารุ [/HIGHLIGHT]ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Cedrus Deodora) ใบเล็กกลมมีกลิ่นหอมป้องกันยุงและแมลงได้ดี มีคำกล่าวบูชาว่า "สรเวศวราย นมะ เทวทารุปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.apinguela.com%2FPlantas%2FC%2FCedrus-deodara%2FCedrus%2520deodara1.jpg&hash=069b19c362369b3ef336e9aaf79178deea5cf512)
[HIGHLIGHT=#f79646]14. บูชาด้วยใบมรุวก หรือ มทนา[/HIGHLIGHT] ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Origanum Vulgra) กล่าวคำบูชาว่า "ผาล จนทราย นมะ มรุวกปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.upchill.com%2Fdirect%2F761f3f2e5bcfe0399294da06b86668ff.JPG&hash=9a897b92ff8d1af23025bbdb05129e065d2745a4) (http://www.upchill.com/image.php?id=761f3f2e5bcfe0399294da06b86668ff)
[HIGHLIGHT=#f79646]15. บูชาด้วยใบสินธุวาร คือใบคนทีเขมา[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"เหรมทาย นมะ สินธุวารปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fdit.dru.ac.th%2Fherb%2Fpic_herb%2Fkontkamao.jpg&hash=65d4aefa1a32143c223e4015501f1974ca449386)
[HIGHLIGHT=#f79646]16. บูชาด้วยใบชาชี คือใบจันทร์เทศ[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"ศุรุกรุณาย นมะ ชาชีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.nectec.or.th%2Foncc%2Fprovince%2Fpictures%2Fs9%2Fphuke2-711-1-2.jpg&hash=8d8b8ace86a3bd4d878305ff167c856cd569ba12)
[HIGHLIGHT=#f79646]17. บูชาด้วยใบคันฑาลิ[/HIGHLIGHT] มีดอกสีขาว มีคำกล่าวบูชาว่า
"สุราครชาย นมะ คณฑาลิปตรํ ปูชยามิ"
[HIGHLIGHT=#f79646]18. บูชาด้วยใบสมี [/HIGHLIGHT]มีคำกล่าวบูชาว่า
"อภิวกตราย นมะ สมีปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fbowchan.exteen.com%2Fimages%2Fmimosa_r2.jpg&hash=113f61f442221438df000981f761438e7aa01cd2)
[HIGHLIGHT=#f79646]19. บูชาด้วยใบอัศวัตถ หรือ อัสสัตถ คือไม้โพ[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"วินายกาย นมะ อศวตปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.panmai.com%2FPvTree%2FGallery%2Ftr_30.jpg&hash=007174edce66ad76e355f3115ac1ea26a31464fa)
[HIGHLIGHT=#f79646]20. บูชาด้วยใบอรชุน[/HIGHLIGHT]ตรงกับไม้ไทยว่า ต้นสลักหลวง ต้นสลักป่า ต้นยอป่า มีคำกล่าวบูชาว่า "สุรเสวิตาย นมะ อรชุนปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.stks.or.th%2Fbotany%2Fimages%2Fstories%2Fyor%2Fimage010.jpg&hash=8ea617631725b98a93e78bef92a64d441b0bcafb)
[HIGHLIGHT=#f79646]21. บูชาด้วยใบอรก คือต้นรักของไทยเรา[/HIGHLIGHT] มีคำกล่าวบูชาว่า
"กปิลาย นมะ อรปปตรํ ปูชยามิ"
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fkanchanapisek.or.th%2Fkp6%2FBOOK23%2Fpictures%2Fl23-214a.jpg&hash=a76167388a949c0cb55ae5cc094fbce597c7d397)
องค์ความรู้
ประเพณีการบูชาพระคเณศด้วยใบไม้ต่างๆ ทั้ง 21 ชนิดนั้น ผมเข้าใจว่าไม่ใช้ประเพณีที่แพร่หลายในทุกภาคของอินเดียครับ น่าจะเป็นประเพณีของแคว้นมหาราษฏร์ ที่มีการบูชาพระคเณศเป็นพิเศษ และเฉลิมเฉลิงคเณศจตุรถียิ่งใหญ่และยาวนานกว่าที่อื่นๆในอินเดียครับ เพราะเป็นประเพณีประจำรัฐ
การบูชาด้วย21ใบนี้จริงๆ คือการบูชาพระนามทั้ง 21 ด้วยใบไม้ต่างๆนั่นเองครับ
จริงๆแล้วในการบูชาพระคคเณศโดยทั่วๆไป ใบไม้ที่ใช้บูชา มักใช้อย่างมากแค่สามอย่างครับ คือ
1.ทูรวา หรือหญ้าแพรกครับ
2.มะตูม หรือ พิลวะ ครับ
3.ศมี หรือ ไมยราพย์ครับ
แต่ที่พระคเณศโปรดที่สุดตามที่เชื่อกันคือ ทูรวาครับ ในการบูชาทุกครั้งก็มักจะต้องมีใบทูรวาเสมอครับ
ดังนั้นถ้าไม่ได้ยึดตามประเพณีในแคว้นมหาราษฏร์ ก็ไม่จำเป็นต้องหาทั้ง 21 ใบมาถวายในช่วงจตุรถีครับ แต่ถ้าหาได้โดยไม่ลำบากนักก็ดีครับ แต่ที่สำคัญคือทูรวาเป็นสิ่งที่ควรถวายมากที่สุดครับ
เค้าโครง : มาจากเว็บเทวาลัย http://www.devalai.com (http://www.devalai.com/)
องค์ความรู้ : มาจากคุณหริทาส
เรียบเรียง : ไม้เท้าปู่
ขอบคุณมา ณ โอกาสนี้ครับ
พี่ยีนส์คะ ต้องถวายในเทศการคเนศจตุรถีเท่านั้นหรอคะ
อย่างถ้าเราไหว้ท่านตามปกติ
หาใบไม้มาพร้อมบทสวดถวายท่านได้ไหมคะ???
เพราะถ้าเป็นอย่างนั้น ก็แค่ปีละครั้งเท่านั้น
อยากจะถวายท่านบ้างในโอกาสที่เราไหว้ท่านเองอ่ะค่ะ
ตอบด้วยนะ
ปล.เห็นพทรา กะ มะม่วงแล้ว น่ากินมากกก
ในพิธีคเนชจตุถีต้องใช้ทั้ง 21 ชนิดครับ
ถ้าบูชาปกติ ก็สามารถบูชาได้ครับ ไม่จำเป็นว่าต้องครบทั้ง 21 ชนิดครับ
อาจจะบูชาหญ้าแพรกอย่างเดียว หญ้าคาอย่างเดียว ก็ได้ไม่ผิดอะไรครับ
ขอบคุณค่ะ พี่กาลิทัส
พี่เป็นคนที่มีความรู้มากๆๆๆ
ต๊าย......เหอะๆ (ตกใจติดน้อง กิ๊ฟซี่ มาเหอะๆ ...............)
ไปหารูปพระแม่ตุลสีเจอกระทู้ นี้ ในกูเกิ้ลเหอะๆ เคยอ่านเจอในหนัง สือใบไม้ที่ใช้บูชาพระคเณศวร แต่ บางอย่างก็เคยเห็น
บางอย่างก็ไม่เคยเห็น ....เอาร่ะ เอาร่ะ ใครเคยเห็นแล้ว ก็ ไม่เป็น ไร ใครที่ยังไม่เคยเห็นดูซะ ดูซะ เหอะๆ อันนี้ ไปสืบเสาะกันมาใช้บูชา
ให้ครบครันในวัน คเณศวรจตุรถี จะเลิศดีนักแล เหอะๆๆ
เหอะๆ ไม่ทราบมีเพื่อน ท่านใด เรียนม.เกษตรมั่งอ่ะคร้าฟ น่าจะช่วยผมได้นะเหอะๆ เพราะบางอย่างหายากมาก แต่ อยากมีไว้ปลูกที่บ้าน จะได้เอาไว้
ใช้ ตลอด และีช่วยลดโลกร้อน ได้อีกทาง เหอะๆ เดวนี้อะไรๆ
ก็ร้อนนนนนนนน ทุกที่เรย เนอะ เหอะๆๆ
พอดีหาไม่ครบอะคับทำไงคับพี่กาลิทัส
เรื่องใบไม้ถวายบูชาพระคเณศนี้
ผมคิดดูแล้วคงเป็นประเพณีของบางท้องถิ่นในอินเดียจริงๆครับ และกระทำเฉพาะในโอกาสพิเศษ
เผอิญว่า เรื่องใบไม้ 21 ใบนี้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับคเณศจตุรถีที่คนไทยรับรู้มากกว่าเรื่องอื่นๆ
จึงทำให้เราปฏิบัติตาม
แต่ผมได้สอบถามครูบาอาจารย์แล้ว ไม่ว่าในจตุรถี หรืองานบูชาทั่วๆไป ก็สามารถ ใช้ใบไม้บูชาเพียงสามอย่างก็เพียงพอ
คือ1. ทูรวา หรือ หญ้าแพรก ใบทูรวาหรือหญ้าแพรกนี้ ใช้บูชาได้ ทุกครั้ง ไม่ว่าจะเป็นการบูชาประจำวัน ในโอกาสพิเศษ หรือ จตุรถีก็ตาม และถือเป็นใบไม้ศักดิ์สิทธิ์ ที่สำคัญที่สุดของพระคเณศครับ
2.ใบศมี อันนี้ผมกำลังสืบค้นอยู่ เพราะตอนแรกที่ค้นคว้าจากชื่อทางวิทยาศาสตร์มันตรงกับต้นไมยราพย์ยักษ์ แต่ตอนที่ไปเห็นที่อินเดีย สงสัยจะไม่ใช่
น่าจะเป็นต้น"ส้มป่อย" ของทางบ้านเรามากกว่า อันนี้ขอไปสืบหาก่อนนะครับ
3.ใบมะตูม อันนี้สามารถถวายได้ครับ แต่สำคัญเป็นรองจากสองใบข้างต้น ซึ่งถือว่าเป้นของพระคเณศโดยเฉพาะ
จริงๆแล้วคติการถวายบูชา ทั้ง
21 ใบ ผมว่าน่าจะเป็นการรวมเอาใบไม้ศักดิ์สิทธิ์ของ
เทพเจ้าอื่นๆ และสมุนไพรต่างๆ มาใช้บูชาพระคเณศในบางโอกาสเท่านั้น
มีข้อสังเกตนิดนึงครับ เพราะโดยปกติ ถือกันเป็นธรรมเนียมว่า ไม่ใช้ใบกระเพรา(ตุลสี)
บูชาพระคเณศโดยเด็ดขาดครับ
และโดยธรรมเนียมแล้ว ถ้ายังหาไม่ครบได้ทั้งสามอย่าง
แค่หญ้าแพรกก็พอครับ
[HIGHLIGHT=#e5e0ec]โห กาลิทัส คุณช่าง... ซาบซึ้งจริงๆ ความรู้เพียบเรย ทรัพยากรบุคคลจริงๆ คุณ.... [/HIGHLIGHT]
ขอบคุณนะคัฟ พี่หริทาส
[HIGHLIGHT=#ffff00]อนุโมทนาบุฯนะคร่ะ คุนพรี่กาลิทัส[/HIGHLIGHT]
ขอบคุณครับสำหรับคำบูชาพร้อมรูปประกอบ
บางอันรูปหายน่ะ เหอะๆ คุณพี่เวปมาสเตอร์คร้าฟ บางรูป หาย คร้าฟ ช่วยผมหน่อย
ได้ความรู้มากเลยค่ะ
[HIGHLIGHT=#f79646]13. บูชาด้วยใบเทวมารุ [/HIGHLIGHT]ชื่อทางพฤกษาศาสตร์ว่า (Cedrus Deodora) ใบเล็กกลมมีกลิ่นหอมป้องกันยุงและแมลงได้ดี มีคำกล่าวบูชาว่า "สรเวศวราย นมะ เทวทารุปตรํ ปูชยามิ"
จริงๆเขาเรียกว่า เทวทารุ คนไทยเรียกว่า เทพธาโร หรือ เทพทาโร
เย้
แต่ก็มิได้นำพา กลับมาแล้ว
Quote from: หริทาส on April 09, 2010, 10:05:54
มีข้อสังเกตนิดนึงครับ เพราะโดยปกติ ถือกันเป็นธรรมเนียมว่า ไม่ใช้ใบกระเพรา(ตุลสี)
บูชาพระคเณศโดยเด็ดขาดครับ
คือยังไงคับคุณหริทาส เพราะตอนแรกอ่านว่ามีใน21ชนิด แต่พอดีอ่านของคุุณหริทาสเลยงงนิสนุงอ่าคับ
เพราะอะไรเหรอคับ แบบขอความกระจ่างหน่อย อิ อิ งงอ่ะ
Quote from: บุตรมาเตศวรีศรีมหาอุมาเทวี on April 25, 2010, 02:40:48
Quote from: หริทาส on April 09, 2010, 10:05:54
มีข้อสังเกตนิดนึงครับ เพราะโดยปกติ ถือกันเป็นธรรมเนียมว่า ไม่ใช้ใบกระเพรา(ตุลสี)
บูชาพระคเณศโดยเด็ดขาดครับ
คือยังไงคับคุณหริทาส เพราะตอนแรกอ่านว่ามีใน21ชนิด แต่พอดีอ่านของคุุณหริทาสเลยงงนิสนุงอ่าคับ
เพราะอะไรเหรอคับ แบบขอความกระจ่างหน่อย อิ อิ งงอ่ะ
อ่อ นั่น ซิ เดี๋ยวผมนั่งคอยเป็นเพื่อนครับผม
พี่หริทาสครับ ช่วย หน่อยครับผ้ม
ต้นศมี คือ ต้นไมยราพณ์
ในมหาภารตะ ตอน"วิราฏบรรพ์"
ผัวเมียทั้ง6(ผัว5เมีย1)ถูกเนรเทศ13ปี ให้ไปใช้ชีวิตแบบนักบวชหรือ"วนวาสี"เป็นเวลา12ปี
ในปีที่13จะไปไหนก็ช่าง แต่เงื่อนไขคือปีที่13ห้ามมีใครจำหน้าได้(เทพประทานพรให้คนจำไม่ได้)
แล้วทั้ง5คนและอีก1นาง ไปแคว้นมัตสยะ เข้าเฝ้าท้าววิราฏ ท่านเลยหางานให้ทำในวัง เป็นคนสอนเล่นสกา พ่อครัว ครูสอนเต้นรำ คนเลี้ยงสัตว์ ช่างเสริมสวย
ในมหาภารตะบอกว่าอรชุนนำอาวุธไป"แขวน"บนต้นศมีใกล้ตำหนัก
ถ้าต้นศมีคือต้นไมยราพณ์ แต่ต้นไมยราพณ์ใบมันเล็ก ใครเดินผ่านไปผ่านมา น่าจะเห็นอาวุธที่อรชุนแขวนไว้
แล้วอรชุนซ่อนเป็นเวลา1ปี แสดงว่าต้นมันต้องมีใบหนามากๆ พอที่จะไม่มีใครเห็นและสังเกตเห็นอาวุธ
เพราะในวันทุดท้ายของปี เกิดสงคราม พวกเการพยกทัพมาบุกแคว้นมัตสยะ อรชุนเลยเอาอาวุธลงมาจากต้นศมี
...
น่าแปลกว่า 1ปี อาวุธไม่หายไปไหน
แสดงว่าต้นศมี อาจไม่ใช่ไมยราพณ์
เพราะอาวุธซ่อนไว้บนต้นไม้ได้นานถึง1ปี แสดงว่าต้นไม้ต้องใหญ่ ใบหนา สามารถปกปิดสิ่งของที่อรชุน"ซ่อน"บนต้นไม้
ที่คุณแต่ก็มิได้นำพากล่าวเรื่องไมยราพย์
คือครั้งแรกผมลองนำชื่อทางวิทยาศาสตร์ไปลองค้นดู ก็พบว่าเป็นต้นไมยราพย์ยักษ์
ซึ่งจะมีขนาดใหญ่กว่าไมยราพย์ที่เราๆท่านๆมีในสนามหน้าบ้าน เช่นที่เราพบตามชานเมือง
มีขนาดสูงท่วมหัวนะครับ และมีต้นกำเนิดในอินเดียถ้าผมจำไม่ผิด
แรกๆผมก็คิดว่าศมีน่าจะเป็นไมยราพย์ยักษ์
แต่พอได้ไปเทวสถานพระวิฆนหรที่ปูเน่ ในอินเดีย เค้าปลูกศมีไว้ข้างๆตัววิหารในเทวสถาน
พอดูแล้วไม่ใช่ไมยราพย์เพราะคนละลี ขนาด และเป็นไม้ยืนต้นที่มีขนาดไม่ใหญ่มากนัก ประมาณต้นมะตูมที่เราปลูกไว้นานๆ
ดูๆไปน่าจะเป้นต้นส้มป่อยมากกว่า ลองค้นดูต้นส้มป่อยก็มีใบและผลคล้ายกับต้นที่พบ แต่ก้ยังไม่กล้าฟันธงครับ
เอาไว้มีโอกาสจะไปสอบถามครูบาอาจารย์อีกทีครับ
ส่วนที่ท่านอื่นถามมาเรื่องใบกระเพรา
โดยปกติธรรมเนียมการบูชาและข้อห้ามบูชาที่ชาวฮินดูกำหนดไว้(อันนี้ตามที่ครูบาอาจารย์ท่านว่ามานะครับ)
เอาเฉพาะบางข้อ
เช่น พระนารายณ์ห้ามบูชาด้วยข้าวสาร(อักษัต)
พระคเณศห้ามบูชาด้วยใบกระเพรา
พระศิวะห้ามบูชาด้วยกุงกุม(อันนี้เขียนไว้ในหนังสือสนาตนปูชาวิธีครับ แต่ปัจจุบันไม่ค่อยเห็นใครห้ามทำข้อนี้)ฯลฯ
จริงๆกระเพราสามารถบูชาเทพได้หลากหลาย เช่นอวตารต่างๆของพระวิษณุและนักบุญในสายไวษณวนิกาย พระหนุมาน แม้แต่พระศิวะก็บูชาด้วยใบกระเพราได้ และยังมีการนำกระเพราใส่ลงในอาหารก่อนถวายเพื่อให้บริสุทธิ์
แต่พระคเณศเป็นข้อห้ามครับ ห้ามทำเป็นทั้งมาลา ถวายเป็นใบ หรือใส่ลงในอาหาร
เพราะที่มาเป้นตำนานในปุราณะ(จำได้ลางๆ) ประมาณว่า สาปๆกันไปๆมาๆ แล้วที่หลังมาแก้สาป พระคเณศท่านก็ว่าให้กระเพราเป้นที่รักของเทวดาอื่นๆ ใช้บูชาได้ยกเว้นท่านเท่านั้น
จึงเป็นธรรมเนียมที่จะไม่ถวายใบกระเพรา
แต่ผมได้ให้ข้อสังเกตไปแล้วว่า การบูชาด้วยใบไม้ต่างๆในคเณศจตุรถี เป็นโอกาสพิเศษนั่นประการหนึ่ง ซึ่งอาจยกเว้นข้อห้ามบางอย่าง เช่นเรื่องกระเพรา
2.เป็นธรรมเนียมท้องถิ่นของบางแคว้นในอินเดีย ไม่ได้ปฏิบัติกันโดยทั่วไปครับ
ขอบคุณครับพี่หริทาส
อันนี้ใช่ต้นยี่โถฝรั่งป่ะคับ มีดอก กับ ผล แบบนี้ไหมคับ แถวบ้านมีจะได้นำมาใช้คับผม
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.upchill.com%2Fdirect%2F3ee73a605ae28d2dbf2f2a6fec75e658.jpg&hash=ead367abd40eb54852b4fb27f4c242189f4e7115) (http://www.upchill.com/image.php?id=3ee73a605ae28d2dbf2f2a6fec75e658)
(https://forum.hindumeeting.com/proxy.php?request=http%3A%2F%2Fwww.upchill.com%2Fdirect%2F0474885a577dc80b287c869c09f7fb8d.jpg&hash=7fe357f1533f71f55bee951334a192e69b336a1f) (http://www.upchill.com/image.php?id=0474885a577dc80b287c869c09f7fb8d)
แอบมาดันอ่ะ รอคุณกาลิทัส และผู้รู้ท่านอื่นมาตอบคับ
ทำไมห้ามบูชาใบกระเพรา
บุตรมาเตศวรีศรีมหาอุมาเทวี : ครับผม คือใบยี่โถฝรั่งอย่างที่นำมาครับผม
boommika : ไม่ได้ห้ามบูชาครับ ใบไม้ทั้งหมดในกระทู้นี้นำไว้บูชาพระพิฆเนศได้ครับ
เรื่องใบกระเพรา
ผมคงต้องเน้นนะครับว่า "โดยปกติ" ไม่นำมาบูชาพระคเณศครับ
เรื่องนี้ผมไม่ได้พูดเอง เพราะเขียนในหนังสือ นิตยกรฺม ปธติ กับหนังสือ สนาตนบูชาวิธี และบรรดาบัณฑิตในวัดเทพมณเฑียรก็ปฏิบัติตามนี้ทุกท่านครับ
ซึ่งเป็นไปตามความเชื่อ ที่มาจากปุราณะ
แต่การนำใบกระเพราและใบไม้อื่นๆมาบูชาในคเณศจตุรถีอาจกระทำได้ โดยเหตุผล อย่างที่ได้ชี้แจงไปแล้ว
1.เป็นเทศกาลเฉพาะครับไม่ใช่สิ่งที่กระทำทุกวัน
2.เป็นความเชื่อและนิยมในท้องถิ่นมหาราษฏร์เท่านั้น ซึ่งแม้แต่ในเวลาปกติ วัดพระคเณศต่างๆในแคว้นนี้ก็ไม่ถวายกระเพราครับ
และพอดีว่าคติการบูชาพระคเณศด้วยใบไม้ต่างๆนี้เรารับรู้จากหนังสือต่างๆมาก่อนเรื่องอื่นๆ แต่จริงๆแล้วไม่จำเป็นต้องทำตามก็ได้
เพราะในพิธีบูชาพระคเณศ ใบไม้ที่สำคัญที่สุดคือ ทูรวาหรือหญ้าแพรกครับ
เรื่องนี้ขอยืนยัน นั่งยัน นอนยัน ว่าโดยในเวลาปกติไม่นำใบกระเพราบูชาพระคเณศครับ
(ซึ่งนี่ผมว่าตามคัมภีร์ ตามที่ครูสอนและธรรมเนียนนิยมครับ)
ขอขอบคุณความรู้ดีๆคุณกาลิทัสและคุณหริทาสครับ
ที่มาตอบเพื่อความแน่ใจครับและจะได้นำมาใช้ในโอกาสต่างๆครับ
ชอบคุณมากนะคัฟ