ฤๅษีองค์ต่างๆ

[พิษประจิม]

ฤๅษีที่คนไทยนับถือ ที่ผมนึกออกก็มี...

ฤๅษีกไลโกฏ-มาจากภาษาทมิฬคือ kalaikkottu หรือ kalaikottu
ภาษาสันสกฤตคือฤๅษี"ฤษยศฤงคะ" เป็นรูปหัวโขนฤๅษี มีหัวเป็นกวางมีเขา หรือบางครั้งทำเป็นรูปหน้าฤๅษีมี1เขาบนหน้าผาก  คือฤๅษีที่ทำพิธีขอบุตรให้ท้าวทศรถเพื่อให้เมีย3คนมีลูก นางเกาสุริยา(เกาศัลยา) ไกยเกษี(ไกเกยี) สุมิตรา(สมุทรเทวี)

ฤๅษีโคบุตร-พระอาจารย์ทศกัณฐ์ ไม่แน่ใจว่ารามายณะเรียกอะไร
แต่ที่แน่ๆ ฝ่ายยักษ์มี"ศุกราจารย์"เป็นอาจารย์ ชื่อฤๅษีโคบุตร ผมไม่ทราบครับ

ฤๅษีตาไฟ-ฤๅษีกบิล ที่ปรากฎในเรื่องอัญเชิญพระแม่คงคาลงมาโลกมนุษย์ ที่นั่งสมาธิแล้วเจอเจ้าชายกลุ่มนึงตามหาม้าอัศวเมธแล้วเห็นฤๅษีกบิลนั่งสมาธิ พวกเจ้าชายเลยพูดจาแหย่จนท่านโมโหลืมตามองพวกเจ้าชาย แล้วร่างเจ้าชายพวกนั้นกลายเป็นขี้เถ้าในพริบตา

ฤๅษีนารอด-นารทมุนี ที่ชอบพูดว่า นาร๊าย นารายณ์

ฤๅษีอังคต-พระอคัสตยะมุนี ในเรื่องรามายณะ ในรามเกียรติ์เรียกว่า"อังคท"

ฤๅษีโคดม-ฤๅษีเคาตมะ หรือโคตมะ ในเรื่องรามายณะ ที่สาปนางอหลยาเป็นขี้เถ้า จนพระรามมาแก้คำสาปให้

ฤๅษีพ่อแก่-ภรตมุนี ผู้เขียนตำรานาฏยศาสตร์


พอนึกชื่ออื่นๆออกไหมครับ ลองมาแชร์กันหน่อย


พอนึกฤๅษีตนอื่นๆออกไหมคับ ที่คนไทยนับถือกับ
จะได้ลองมาเทียบชื่อในวรรณคดีดู

[theoldman]

ฤาษีนารายณ์ ครับหน้าสีม่วงอะครับ เป็นหนึ่งในฤาษีทั้งสี่ที่คุมธาตุลมอะครับ มีดิน ฤาษีกะไลยโกฏิ ธาตุน้ำ ฤาษีนารอด ธาตุไฟ ฤาษีตาไฟ
ฤาษีทักษะครับ (หน้าเป็นแพะ ครับ) คนนี้ถือว่าไม่ใช่องค์น้อยๆนะครับ เพราะมีศักดิ์เป็นถึงบิดาของพระแม่(ไม่แน่ใจว่าข้อมูลตรงหรือเปล่า)
ฤาษีเพชรฉลูกัณฑ์ ครับ คือภาคหนึ่งของ พระวิศวะกรรมครับ
แล้วก้อ พระพิลาภ ครับ บรมครูแห่งดนตรีไทยครับ

[กาลิทัส]

สำหรับฤาษีทักษะ = ฤาษีหน้าแพะ

ถูกแล้วครับเป็นบิดาแห่งพระนางสตีครับ

เรื่องของเรื่องคือ ท้าวทักษะผู้เป็นบิดา ดูหมิ่นเหยียดหยามองค์พระศิวะเทพในพิธีสยุมพร ทำให้พระนางทนไม่ได้กระโดดเข้ากองเพลิงตายครับ
จนพระศิวะพิโรธฟันคอขาดแล้วเอาคอแพะมาต่อแทนครับ

พระพิราพ = พระไภรวะ

[พิษประจิม]

เรื่องพระทักษะ จำได้ตอนเกิดเรื่องไม่ใช่พิธีสยุมพร เพราะนางสตีเลือกพระศิวะเรียบร้อยแล้ว แล้วนางสตีไปอยู่กับพระศิวะ จนพระทักษะทำพิธีอะไรไม่ทราบ ไม่แน่ใจว่าพิธีอัศวเมธหรือทำพิธีกวนข้าวทิพย์ แล้วพระทักษะไม่เชิญพระศิวะ นางสตีโกรธมาก เลยเผาตัวเองประชดพ่อ

แล้วตอนนี้แปลกมาก ตอนที่พระศิวะโกรธพระทักษะ พระศิวะเสกอสูรวีรภัทรจากปอยผมแล้วเอาดาบตัดศีรษะ หรือพระศิวะเสด็จลงไปแล้วเอาธนูยิงกราดในพิธี........ธนูนั่น ปรากฎในตอน"พระรามยกศร"หรือนางสีดาสยุมพร

[กาลิทัส]

อืมๆๆๆ ช่ายๆๆๆ ท่านปลาวาฬพูดถูก

ผมสับสนไปหน่อย วันนั้นท้าวทักษะจัดพิธียัญญกรรม ชวนเขยทั้งหมดไม่ว่าจะเป็นเทพ ฤาษี ยกเว้น มุนีนพ(พระศิวะ) พระองค์เดียวที่ไม่เชิญ

ขออภัยคร๊าบ กาลิทัส สับสนๆ

[พิษประจิม]

ทำพิธีอะไร ผมไม่แน่ใจนะครับ

แต่ที่แน่ๆ เป็นพิธีที่ต้องเชิญเทพ3องค์ แต่ไม่เชิญพระศิวะ เทพอีก2องค์ท่านไม่ช่วย เพราะเห็นว่าพระทักษะทำผิดครับ

ผมคิดว่าพิธีนี้ มันต้องเป็นพิธีใหญ่ แต่ไม่รู้ว่าพิธีอะไรครับ

[โหราน้อย]

พระนามของฤาษีพระผู้มีเศียรเป็นกวางนี่ที่ถูกต้องคืออะไรครับ  เพราะบางที่เรียกว่าฤาษีกไลโกฎิ  แต่ในโองการไทยจะเรียกท่านว่าฤาษีประสัยโกฎิ  หรือคนไทยเรียกเพี้ยนไป  

[พิษประจิม]

พระนามของฤาษีพระผู้มีเศียรเป็นกวางนี่ที่ถูกต้องคืออะไรครับ  เพราะบางที่เรียกว่าฤาษีกไลโกฎิ  แต่ในโองการไทยจะเรียกท่านว่าฤาษีประสัยโกฎิ  หรือคนไทยเรียกเพี้ยนไป  

ในรามเกียรติ์ ฤๅษีที่ทำพิธีขอบุตร มีหัวเป็นกวาง คือฤๅษีกไลโกฏครับ
คนไทยเรียกเพี้ยนไปเองครับ

แต่ชื่อ กไลโกฏ เป็นชื่อภาษาทมิฬ ตัวละครในรามเกียรติ์หลายตัว ก็มีชื่อเป็นภาษาทมิฬ เช่น กุเปรัน(กุเวร) ไมยราพณ์(มายิลลิราวณะ) เป็นต้น

[กาลิทัส]

ฤาษีหน้ากวางนี่เป็นปู่ฤาษีประตาภานะครับ

ฤาษีหน้าเนื้อนี่เป็นปู่ฤาษีฤาษีกะลัยโกฎิครับ

แต่สุดท้ายเค้าว่าเป็นองค์เดียวกันนะครับปู่หน้าเนื้อกับหน้ากวางเนี่ย

แต่ฤาษีประลัยโกฎินี่คนละองค์กันเลยครับ

อ้างอิงครับ....

พระฤาษีกไลโกฎหรือพระฤาษีหน้าเนื้อ
กล่าวถึงเมือโรมพัตต้น ท้าวโรมพัตต้นผู้ครองเมืองกลุ้มพระทัยอยู่นาน 3 ปีแล้ว เพระฝนแล้ง ทำให้ราษฎรอดอยากไปทั่ว แม้บวงสรวงเทวดาก็ไม่ได้ผล แม้จนกระทั้ง ตั้งพิธีขอฝน นานถึงเจ็ดเดือนเจ็ดวัน ก็ไร้ผลแล้วมีนายพรานป่าผู้รู้สาเหตุ ได้มาทูลว่า ที่เกิดฝนแล้วนาน 3 ปี ก็เพราะฤาษีกไลโกฎได้บำเพ็ญตบะแรงกล้าเป็นนิจ จึงบันดาลให้ดินฟ้าอากาศแห้งแล้งในแมืองนี้ ท้าวโรมพัตต้น จึงโปรดให้นางอรุณวดีราชธิดาโฉมงามออกไปที่ป่าหิมพานต์ ไปทำลายตะบะพระฤาษีกไลโกฎ . . . พระฤาษีกไลโกฎหรือพระฤาษีหน้าเนื้อ ท่านมีหน้าเป็นเนื้อหรือกวาง เพราะว่ามีมารดาเป็นนางกวางนางอรุณวดี จึงมาทำลายพิธีได้ด้วยการกอดและการนวด จนกระทั่ง ฝนตก และนางก็ได้พาพระฤาษี เข้ามาอยู่ในเมืองด้วย ฝ่ายท้าวทศรถเกิดกลุ้มพระทัย เพราะทรงมีมเหสี 3 องค์ แต่ไม่มีโอรสธิดา จึงตั้งพิธี ขอโอรสโดย อัญเชิญพระฤาษีห้าองค์ มาร่วมพิธีด้วยรวมทั้งพระฤาษีกไลโกฎสามีนางอรุณวดี ซึ่งท้าวเธอเสด็จไปอัญเชิญถึงเมืองโรมพัตต้น พระฤาษีหน้าเนื้อ มีชื่อว่า "พระฤาษีฤษยะสฤงค์" หรือ อีกพระนามหนึ่งคือ "พระฤาษีอิสีสิงค์" อยู่ในเชื้อสายของตระกูลฤาษี พระฤาษีหน้าเนื้อเป็นบุตรของพระฤาษีพิภาณฑกมุนี และเป็นหลานของ พระฤาษีกาศยปมุนี (ซึ่งพระฤาษีกาศยปมุนี นี้ เป็นฤาษีที่มีอิทธิทธิ์และบารมีสูง สามารถสร้างอภินิหารต่างๆ ได้ เมื่อท่านต้องการจะทำสิ่งใดจะต้องได้สมกับความต้องการและสำเร็จทุกครั้ง เป็นหนึ่งในฤาษีที่ทำพิธีอัศวเมธ) เพราะฉะนั้นจึงเรียกได้ว่าพระฤาษีหน้าเนื้อนี้สื บเชื้อสายมาจากตระกูลฤาษีโดยแท้ ตั้งแต่แรกพระฤาษีหน้าเนื้อกำเนิดและเจริญเติบโตใน ป่า ไม่เคยพบหน้าเทวดา หรือมนุษย์มาก่อน ตั้งใจบำเพ็ญตบะ เข้าฌาณ เพื่อเสริมสร้าบารมี และด้วยอิทธิฤทธิ์และบารมีของท่าน จึงทำให้แคว้นองคราษฎร์ ซึ่งเป็นเขตติดต่อกับป่าที่พระฤาษีฯ บำเพ็ญพรตอยู่เกิดวิปริต ฝนฟ้าไม่ตกต้องตามฤดูกาล จึงเกิดความแห้งแล้ง และเดือดร้อนไปทั่ว --- ท้าวโลมบาทผู้ครองนครองคราษฎร์ ให้โหรหลวงทำนาย แล้วจึงเสด็จออกไปยังป่า สถานที่อาศัยของพระฤาษี สั่งให้ทหารจัดตั้งพลับพลาสวยงาน ในพลับพลานั้นให้เป็นที่สถิตของนางศานตา หรือนางอรุณวดี ซึ่งเป็นพระราชธิดาที่เป็นที่โปรดปรานของท้าวโลมบาท แล้วท้าวโลมบาทได้ให้พวกนางโลม ไปหลอกล่อ พระฤาษีฯออกมายังพลับพลาของนางศานตา และด้วยความเคารพในพระฤาษี ท้าวโลมบาท ได้ยกพระราชธิดาให้ตามพระประสงค์ของพระฤาษีฯ ท้าวโลมบาท ได้อัญเชิญพระฤาษีให้สู่ราชฐาน แล้ว ฝนฟ้าก็ตกต้องตามฤดูกาล พืชพันธุ์ธัญญาหารก็กลับอุดมสมบูรณ์ เกี่ยวกับคัมภีร์ของไทย มักเรียก "พระฤาษีฤษยะสฤงค์" หรือฤาษีหน้าเนื้อ ว่าเป็น พระฤาษีกะลัยโกฏิ ซึ่งตำนานโบราณ กว่า 2,000 ปี ในระยะต้นของพระพุทธศาสนา ได้ระบุไว้ในหลายคำภีร์ ว่า "พระฤาษีฤษยะสฤงค์" หรือ "พระฤาษีอิสีสิงค์" เป็นองค์เดียวกันกับที่เป็นพระสวามีของนางศานตา ซึ่ง พระสวามีของนางศานตา ก็คือ พระฤาษีหน้าเนื้อนี่เอง ( ว. จีนประดิษฐ์ ผู้รวบรวมข้อมูล)

[โหราน้อย]

เนื้อ กับ กวาง นี่คนละเรื่องกันเลยเหรอครับ  ผมเข้าใจมาโดยตลอดว่ากวางกับเนื้อนี่คืออย่างเดียวกัน

[กาลิทัส]

ตอนแรกที่ผมรู้จัก ผมก็ว่าคนละองค์ครับ เพราะมีคนละชื่อ อย่างที่บอก

เอ๊!!! หน้ากวางก็ชื่อนึง หน้าเนื้อก็ชื่อนึง

ตกลงว่าองค์เดียวกันรึเปล่า

แต่พอได้ศึกษาเรื่องราว เลยได้รู้ครับว่าองค์เดียวกันค๊าบผม

[โหราน้อย]

ปกติก็รู้จักพระนามฤาษีประลัยโกฎิอยู่แล้ว  เพราะท่านเป็นหนึ่งในครูบาอาจารย์ด้านบทเพลง  ที่บรรดาโหราจารย์ให้ความเคารพ  สำหรับฤาษีประตาภาได้ไปอ่านประวัติมาเมื่อสักครู่  ในเวปชมรมคนรักพ่อแก่โพสโดย ท่านกุหลาบขาวครับ

[theoldman]

อีกองค์ คือ ฤาษีนารายณ์ครับ

[กาลิทัส]

จริงๆ เรื่องปู่ฤาษีผมไม่ค่อยรู้เรื่องเท่าไหร่อ่ะครับ

พอรู้บ้าง แต่ไม่เยอะครับ แต่ถ้าเป็นหลวงพี่สวสติ ขานั้นรู้ดีครับ

[โหราน้อย]

จริงๆ เรื่องปู่ฤาษีผมไม่ค่อยรู้เรื่องเท่าไหร่อ่ะครับ

พอรู้บ้าง แต่ไม่เยอะครับ แต่ถ้าเป็นหลวงพี่สวสติ ขานั้นรู้ดีครับ

หลวงพี่ท่านลาสิกขารึยังครับเนี่ย

[กาลิทัส]

ยังไม่ชัวร์เลยครับท่านโหรา ว่าหลวงพี่จะสึกเมื่อไหร่ แต่ตามกำหนดการบวช 14 วันครับ

[โหราน้อย]

     ได้ไปอ่านในกระทู้นึงเนื้อหากล่าวไว้ว่า  พระฤาษีประโคนธรรพนั้นคืออีกพระนามของพระฤาษีปัญจสิงขร  กล่าวคือสองคนนี่คือองค์เดียวกัน  ในตอนแรกส่วนตัวผมว่าจะน่าเป็นคนละองค์  เพราะพระฤาษีประโคนธรรพเป็นครูด้านปี่พาทย์  ส่วนพระฤาษีปัญจสิงขรเป็นครูด้านดนตรีและการขับร้อง  อีกอย่างทั้งสองพระองค์ต่างก็มีเศียรครูซึ่งแตกต่างกัน  แต่เมื่อได้อ่านเนื้อหาและลองเปรียบเทียบกับโองการที่ใช้อยู่ก็เริ่มสับสน
   องค์พระปัญจสิงขรเทวฤทธิ์   เป็นผู้ประดิษฐ์นาฏศิลป์ให้ศึกษา
   เครื่องสังคีตดีดสีปี่ชวา       สะรำมะนา กลองโทน ตะโพนไทย
เพื่อนๆท่านอื่นคิดเห็นเป็นอย่างไรครับ