ภาพหัวโขนต่างๆ

[พราหมณ์น้อยๆ]

[HIGHLIGHT=#ffc000]ผมอยากได้ภาพหัวโขนที่สวยๆคับ[/HIGHLIGHT][HIGHLIGHT=#ffc000] ชอบศิลปะไทยมากๆ [/HIGHLIGHT][HIGHLIGHT=#ffc000]และอยากรู้ด้วยว่าหัวโขนมีทั้งหมดกี่แบบ กี่ลักษณ และเป็นของใครบ้างใดบ้าง[/HIGHLIGHT][HIGHLIGHT=#ffc000] [/HIGHLIGHT][HIGHLIGHT=#ffc000]ใครรู้บ้างขอความกระจ่าง และภาพสวยๆด้วยคับ[/HIGHLIGHT]

[จิ้งจอกพันหน้า]

                        เริ่มแรก ก่อนเรยจ้า พระศรีมหาคเณศวร

                              


       "ชนใดหวังข้ามอุปสรรค  พึงพำนักพิฆเนศนาถา สำเร็จเสร็จสมดังจินดา  พระองค์พาข้ามพิฆนะจัญไร"

• ปล. ไม่สันทัดกรณี แต่อยากมีส่วนร่วมครับ แฮะๆ[/COLOR]

[พราหมณ์น้อยๆ]

[HIGHLIGHT=#0070c0]โหสาธุคับพระคเนศ มาก่อนแบบนี้ ได้ความรู้มากมายแน่นอน ได้มาประเดิมเอาฤกษ์เอาชัยแบบนี้อ่า อิอิ [/HIGHLIGHT]

[อักษรชนนี]

ขอร่วมด้วยช่วยกันสักหนึ่งชุดครับ ^_^

(เป็นภาพที่ผมบันทึกไว้เมื่อครั้งงานนิทรรศการโขน ชุด พรหมาศ ตามพระราชเสาวนีย์ของสมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถ ปีที่แล้วครับ)

.

ภาพมุมกว้างแบบ panorama ของแท่นที่ประดิษฐานศีรษะครูและหัวโขนที่ใช้ประกอบพิธีไหว้ครูโขนละคร

(หากต้องการเห็นภาพขนาดใหญ่แบบชัดๆ ให้คลิกไปที่ภาพนะครับ)

.

.

.

[อักษรชนนี]

.

.

ศีรษะพระเป็นเจ้าชั้นสูงและบรมครูโขนละคร
.

.

หัวโขนฝ่ายเทวดาและวานร

.

.

หัวโขนฝ่ายยักษ์

[คุณ บาส]

ลวดลายไทยอันสวยงาม  

[พรศักติบารมี]

เสริมค่ะ พรก้อเคยเรียนเรื่องนี้มาค่ะพอรู้แต่บางองค์

1.พระพรหม



ลักษณะหัวโขน
หน้าพระสีขาว 4 หน้า ทำหัวโขนเป็น 2 ชั้น ชั้นแรกมี 1 หน้า ตามปกติ ชั้นที่ 2 มี 3 หน้า สวมมงกุฎยอดชัย





2.พระอิศวร(ศิวะ)









ลักษณะหัวโขน หน้าพระสีขาว สวมมงกุฎน้ำเต้ากาบ นอกจากนี้ยังมีการทำมงกุฎเป็นยอดต่าง ๆ อีก เช่น ยอดน้ำเต้ากาบทรงปลี ยอดน้ำเต้ากาบทัดจันทร์ และยอดน้ำเต้ากาบปลายสะบัด เป็นต้น



3.พระนารายณ์








ลักษณะหัวโขน หน้าพระสีดอกตะแบก สวมมงกุฏยอดเดินหน หรือมงกุฏยอดชัย



4.พระพิราพ






ลักษณะหัวโขน ทำเป็นหน้ายักษ์ซึ่งมีลักษณะหน้าแปลกจากยักษ์อื่น คือ หน้ากางคางออก เรียกว่าหน้าจาวตาล สีม่วงแก่หรือสีน้ำรัก หรือสีทอง ปากแสยะตาจระเข้ หัวโล้น สวมกะบังหน้าตอนทรงเครื่องสวมมงกุฏยอดเดินหน



5.พระพิฆเนศวร









ลักษณะหัวโขน หน้าเป็นช้างสีสัมฤทธิ์ หรือสีแดง สวมเทริดยอดน้ำเต้า หรือมงกุฏน้ำเต้าเฟือง



6.พระมุนีเทพ(ภาระตะ)








ลักษณะหัวโขน จะทำเป็นหลายแบบ คือ จะมีหน้าสีทอง (นิยมมากกว่าหน้าสีอื่นๆ) สีลิ้นจี่แดง สีกลีบบัว สีเนื้อ และสีจันทร์ เป็นต้น ลักษณะจอนหูทำเป็นแบบครีบหางปลา กับจอนหูแบบธรรมดาที่ใช้กับเทริด และบางครั้งก็ไม่ติดจอนหู ลักษณะใบหน้าจะทำเป็นแบบหน้าอ้วน หน้าผอม หน้ายิ้ม และหน้าดุ สวมเทริดหนังสือ หรือเทริดยอดบายศรี ลักษณะของฟันเป็นหน้ายิ้มเห็นฟันเต็มปากบ้าง เห็นแต่ฟันบน ๒ ซี่ หรือเห็นฟันบน ๒ ซี่ ฟันล่าง ๒ ซี่ หรือไม่มีฟัน

[สยมภูวญาณ]

รูปสวยจังครับ
เสียดาย
เพลงไม่ได้เก็บรูปเอาไว้เลย
มีแต่ในหนังสืออ่ะครับ
ถ้ายังไงเดี๊ยวจะลงข้อมูลชนิดประเภทให้ฟังนะครับ

[อักษรชนนี]

.

พระอิศวร

.

.

.

พระคเณศ

[อักษรชนนี]

.

พระวิศวกรรม

.

.

พระปัญจสีขร

.

.

พระปรคนธรรพ

[อักษรชนนี]

.

พระฤาษี

.

.

พระพิราพ

.

.

ช้างเอราวัณ

[อักษรชนนี]

.

เทวดา

.

.

องคต

.

.

หนุมาน

[อักษรชนนี]

.

พิเภก

.

.

ทศกัณฐ์

.

.

ศิราภรณ์ตัวพระ หัวโขนอินทรชิต ศิราภรณ์ตัวนาง

(ของเก่าที่สืบทอดมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ ๖)

[ramadas]

ขอบพระคุณครับสำหรับรูป เป็นบุญตาได้ชมหัวโขนฝีมือชั้นครู สมกับเป็นศิลปะชั้นสูงของชาติจริงๆ นี่ละของแท้

[อักษรชนนี]

หมดภาพในส่วนของนิทรรศการโขนแล้วน่ะครับ สำหรับภาพชุดต่อไป เป็นภาพการจัดศีรษะพระเป็นเจ้าและบรมครูโขนละคร ในพิธีสาธยายท่ารำหน้าพาทย์องค์พระพิราพ ณ พระอุโบสถวัดบวรสถานสุทธาวาส เมื่อวันที่ ๗-๘ มกราคม พ.ศ.๒๕๕๒

เครดิตภาพโดย คุณอัญชลี

ขอขอบพระคุณมา ณ ที่นี้ครับ

.

.

[อักษรชนนี]

.

.

[พราหมณ์น้อยๆ]

ขอบคุณคับ เห็นอย่างนี้แล้ว ก็ได้ความรู้และรู้จักหัวโขนที่สำคัญๆในวงการนาฏศินย์ พอดูๆแล้วชักอยากจามีหัวโขนชุดเล็กๆเท่ากระป๋องนมมาบูชาซักชุดแล้วซิครับ ว่าแต่ไม่รู้ว่า เอามาแล้วจาบูชารวมไปกับเทพสายฮินดูได้ไหมน๊า รอคำตอบอยุ่นะคับ ไม่รุว่าผู้ชำนานการเรื่องการบูชาว่าจาให้ความเห็นอย่างไง ของความเห็นด้วยคร้าฟฟ

[อักษรชนนี]

และที่คิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์ต่อคุณเจ้าของกระทู้ และสมาชิกท่านอื่นๆที่มีความสนใจในเรื่องโขน หัวโขน จะสามารถเข้าไปอ่านหรือศึกษาองค์ความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้ได้ โดยขณะนี้ทางกรมศิลปากรได้จัดทำเอกสารเผยแพร่องค์ความรู้เกี่ยวกับหัวโขน ในชื่อ "องค์ความรู้ด้านศิลปกรรม ความรู้ด้านการสร้างหัวโขน แบบประยุกต์" จัดทำโดย สำนักช่างสิบหมู่ กรมศิลปากร กระทรวงวัฒนธรรม

ภายในเอกสารชุดนี้รวบรวมองค์ความรู้ตั้งแต่ประวัติความเป็นมา ที่มาของหัวโขน ความหมายของหัวโขน ประเภทของหัวโขน ตลอดจนขั้นตอนในการสร้างหัวโขน ซึ่งมีภาพประกอบที่ช่วยให้เห็นภาพในทุกขั้นตอน ถือว่าเป็นประโยชน์มากๆครับ

หากสนใจก็ให้คลิกไปตามลิงค์ที่ผมนำมาลงด้านล่างได้เลยครับ ^_^

http://www.finearts.go.th/cms_finearts/Image_Upload/admin_download/kon1.pdf

.

[จิ้งจอกพันหน้า]

โห เริศ อ่ะ ข้อมูลเพียบเรย หุหุ
ตอนแรกสงสัยว่า ผ้าสีชมพูดที่ห้อย ๆ  อยุ่ คือ ผ้าอะไร ดีว่า
วัุนก้อนไปงานไหว้ครูกับ คุณสยมภูวยาน มา
เลย หายสงสัย หุหุ

[จิ้งจอกพันหน้า]

                         


  พิเภก

ในรามายณะ มีชื่อว่า "วิภีษณะ" เป็นโอรสของท้าวลัสเตียนและนางรัชฎา มีศักดิ์เป็นน้องของทศกัณฐ์และกุมภกรรณ มีกายสีเขียว ทรงมงกุฎน้ำเต้า อดีตชาติพิเภกเป็นพระเวสสุญาณเทพบุตร เมื่อครั้งพระนารายณ์อวตารเป็นพระราม พระอิศวรก็ได้มีเทวบัญชาให้พระเวสสุญาณ เทพบุตรจุติไปเกิดเป็นพิเภกพร้อมทั้งประทานแว่นวิเศษให้ด้วยเพื่อให้เกิดเป็นไส้ศึกของกรุงลงกา
    พิเภกเป็นยักษ์ที่มีสติปัญญาเฉลียวฉลาดมากมีความรู้ทางโหราศาสตร์อย่างยอดเยี่ยมสามารถทำนายเหตุการณ์ล่วงหน้าได้อย่างแม่นยำ แต่ในเรื่องฤทธิ์เดชนั้น นับว่ามีน้อยมากเมื่อเทียบกับพี่น้องตนอื่นๆ เมื่อครั้งทศกัณฐ์ชิงนางสีดามาพิเภกก็ขอให้ทศกัณฐ์นำนางสีดาไปคืน เพราะเกรงว่าเรื่องจะบานปลายจนเป็นศึกสงคราม ทศกัณฐ์กลับกล่าวหาว่าพิเภกแปลพักตร์แล้วขับไล่ออกจากกรุงลงกา พิเภกจึงไปสวามิภักดิ์ต่อพระรามและแนะนำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อกองทัพพระรามเป็นอันมากเมื่อศึกกรุงลงกาสิ้นสุดลง พระรามจึงทรงให้พิเภกครองกรุงลงกาสืบแทนทศกัณฐ์ โดยมีพระนามว่า ท้าวทศศิริวงศ์
ชอบองค์นี้ จัึงครับ
เครดิต :  http://www.jupitersiam.com/index.php?lay=show&ac=article&Id=538652447&Ntype=2

[อักษรชนนี]

สำหรับผมถ้าเป็นฝ่ายยักษ์ นอกจากทศกัณฐ์แล้ว ตัวละครที่ชอบที่สุดอีกหนึ่งตนก็คือ อินทรชิต นี่แหล่ะครับ หุหุหุ ^_^ (ยักษ์อะไร๊...แปลงเป็นพระอินทร์ได้งามเชียว)

.

.

.

.

เมื่อนั้น...อินทรชิตชื่นชมสมประสงค์
จึงขึ้นบนแท่นสุวรรณบรรจง

แปลงองค์อสุรินทร์เป็นอินทร

.

.

ปล. เครดิตภาพพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ และอินทรชิต จากการแสดงโขน ชุด พรหมาศ โดย คุณสุพจน์

[พราหมณ์น้อยๆ]

[HIGHLIGHT=#0070c0]โหชอบมากเรยคับ หัวโขนของพระพิเภกเนี่ย เพราะผมก็เป็นหมอดูคนหนึ่ง ถึงจาเป็นไพ่ยิปซีก็ตามทีแต่ผมก็เรียนหมดทุกแขนง ไม่เรียน2อย่างเท่านั้นคือหมอดูใบไม่กับหมอดูลายเท้า พอดีกลัวเท้าเหม็นอ่า อิอิ เรยแบบชอบมากมาย[/HIGHLIGHT]

[จิ้งจอกพันหน้า]

สัมนักขา

อิทธิกาย

มารีศ

กากนาสูร

ไมยราพ

ทศกัณฐ์

แสงอาทิตย์

วิรุญมุข

มูลพลัม

นนทไพรี



อินทรชิต

วิรุญจำบัง

สหัสสเดชะ

มังกรกัณฐ์

ท้าวทศรถ



พระสัตรุต

พระจันทร์

พระปรคนธรรพ์

พระปัญจสิงขร

พระพุธ

พระมาตุลี

พระราหู

พระวิษณุกรรม
+
พระเสาร์


พระอัคนี

พระอังคาร



พระอินทร์

ฤาษีกไลโกฏ

ฤาษีโคดม

ฤาษีภรตมุนี

กากาศ(พาลี)

เสนาวานร(สิบแปดมงกุฏ)

เกยูร

เกษรมาลา

โกมุท(โคมุท)

ชมพูพาน

ชมพูวราช (ชมพูหมี)

ไชยยามพวาน

มัจฉานุ

สุครีพ

หนุมาน

องคต

พญานกสดายุ

พระยาสุบรรณ (ครุฑ)

พญานกสัมพาที




เกยูร
ขอขอบพระคุณ http://atcloud.com/stories/47350

[อินทุศีตาลา]

ขออนุญาตแจมด้วยคนนะคะ
ดิฉันไม่ค่อยมีความรู้อะไรมากนัก สำหรับเรื่องหัวโขนค่ะ ดังนั้นขอเล่าเฉพาะเรื่องที่เคยทราบมาค่ะ

อันแรกขออนุญาตเล่าถึง 'หัวครูดำ' ซึ่งปัจจุบันถูกเก็บรักษาไว้ ณ ท้องพระโรง พระตำหนักปลายเนิน นะคะ




ศรีษะด้านขวามือของทุกท่านคือศรีษะที่กำลังพูดถึงกันนี้นะคะ หม่อมราชวงศ์จักรรถ จิตรพงศ์ กรุณาเล่าว่า ตามปรกติแล้วช่างทำหัวโขน มักจะขึ้นแบบ ลงสีและตกแต่งลวดลาย ประดับกระจกจนเสร็จแล้ว จึงจะติดเขี้ยวเป็นอันดับสุดท้าย (ในกรณ๊ที่เป็นทศกัณฐ์) แต่ศรีษะนี้เมื่อช่างลงรักแล้วก็ติดเขี้ยวเลย นัยว่าเห็ฯว่างามแล้ว สมเด็จครูน่าจะทรงชื่นชมในความกล้าและความเป็นศิลปินของช่าง จึงทรงนำศรีษะนี้มาเก็บรักษาไว้แล้วใช้เป็ฯครูหัวโขนเมื่องทรงไว้ครูประจำปี

งามไหมคะ

ที่พระตำหนักปลายเนินมีศรีษะโขนเก่าๆแปลกๆเก็บไว้เยอะมาก คุณชายจักรเล่าว่า คงเป็นทำนองของสะสม เพราะบางศรีษะเล็กเกินกว่าจะสวมได้

[โยคะ]

โห สวยมากครับ สวยทุกภาพ


แต่ที่ฮาสุดๆคือ ผมขำคุณพราหมณ์น้อยๆ อะครับ  ตลกมาก  เรื่องหมอดู  ตรงที่บอกว่าผมไม่ดูลายเท้าเพราะกลัวเท้าเหม็น

อาจจะดูไร้สาระนะครับ แต่ผมขำมาก  นั่งขำหน้าคอมคนเดียว 555555555   สำนวนอ่านแล้วดูตลกดี อิอิ

ขอบคุณทุกภาพด้วยครับ

[อินทุศีตาลา]

ไหนๆก็ไหนของนำภาพท้องพระโรงเล็ก พระตำหนักปลายเนินมาให้ชมค่ะ



บุษบกที่เห็นนี้ สมเด็จครูทรงได้มาจากวัดแห่งหนึ่งในอยุธยา ขณะพระกำลังจะหักทำฟืน ท่านทรงแลกกับตู้สมัยใหม่ใบหนึ่ง เพราะทรงเสียดายว่างามชั้นครู บุษบกนี้เป็นต้นแบบในจิตรกรรมฝีพระหัตถ์หลายต่อหลายภาพ ทรงถือว่าเป็นครูงานไม้  ด้านในประดิษฐานพระอิศวรดินเผา ศิลปะธิเบต อายุเกือบพันปี ถ้าใครได้เห็นใกล้ๆจะทราบว่าทำไมทรงยกให้เป็นครูเครื่องปั้น พระเนตรของพระอิศวรองค์นี้จะมองตามเราเวลาเราเดินไปมานะคะ และพระพักตร์ของท่านกับงูที่พันอยู่บนพระพาหาดุจมีชีวิต เวลามองใกล้ๆแล้วแทบจะได้ยินเสียงหัวเราะรื่นเริงของพระองคืเลยค่ะ

ด้านขวาของบุษบก เป็นเศียรพระพุทธรูปทรงเครื่อง ศิลปะอยุธยา ซึ่งเป็นที่มาของการไหว้ครูของสมเด็จครู คือวันหนึ่งเมื่อประทับอยู่ที่วังท่าพระ กำลังจะเสวย ก็ได้ยินเสียงเหมือนใครเคาะเครื่องโลหะดังมาจากห้องเก็บของที่ปิดล๊อกไว้ โปรดให้เปิดห้องดูและลองเคาะว่าดังมาจากไหน ก็ได้ความว่าเสียงดังเหมือนเคาะเศียรนี้ รับสั่งว่า "ครูแรงรึ ครูแรงจะได้ไหว้ครู" ก็เกิดเสียงดังขึ้นอีกครั้ง เป็ฯที่ประจักษ์ จึงโปรดให้จัดพระกระยาของพระองค์เซ่นสังเวยตั้งแต่คราวนั้น และโปรดให้จัดงานไหว้ครูขึ้นทุกปี ในวันประสูติ

ขอประทานโทษนะคะที่พาออกนอกเรื่อง พรุ่งนี้จะขอนำภาพศรีษะโขน 'นรสิงห์' ของกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ มาให้ชมกันค่ะ

[สยมภูวญาณ]

ศีรษะนี้ชื่ออสูรผัดครับ
ลูกของหนุมานกับนางเบญกาย
ไม่ได้ชื่อกุมภกรรณจ้า



พระรามครับ

พระอิศวรครับ


เบญกายครับ

[จิ้งจอกพันหน้า]

55+  เอามาเปี่ยนแระ อันนิ จ้า
                           กุมภกรรณ
             

[จิ้งจอกพันหน้า]

...

[สยมภูวญาณ]

...........................
คริคริ

[จิ้งจอกพันหน้า]

555+  ขอ อีก รอบ  ไง 555+ ขำอ่ะ  นั่น ไปโพส ไว้ในกระทู้ ไหน อ่ะ นั่น อ่ะ 555+

ได้อีก อ่ะ ขอกรี๊ด ได้มะ ....

[สยมภูวญาณ]

.............................

[พราหมณ์น้อยๆ]

[HIGHLIGHT=#ffff00]ขอบคุณทุกท่านจร้าที่ให้ความรู้ แต่ก็อยากทราบต่ออีกว่าถ้าผม ไปเช่าบูชาหัวโขนมาจาไปเบิกเนตรได้ที่ไหนคับ[/HIGHLIGHT]

[HIGHLIGHT=#ffff00][/HIGHLIGHT]

[จิ้งจอกพันหน้า]

ไปงานไหว้ครูโขนละคร เจ้าพิธีจะเบิกเนตรให้

งานไหว้ครูหัวโขนที่คนภายนอกไปได้ ที่วัดพระพิเรณ อยู่ตรงข้ามคลองถม

ไหว้ครูเดือนกันยาเจ้าพิธีเป็นศิลปินแห่งชาติ ดารามาเต็มเลย 

ปล.คุณบาสเพื่อนรุ่นน้องฝากมาบอกจ้า